Stan podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego bez objawów uszkodzenia nerwu wzrokowego określa się mianem nadciśnienia ocznego. Tego typu problem zdrowotny ma często podłoże genetyczne. Jest też jednym z czynników ryzyka pojawienia się jaskry, groźnej choroby wzroku. Zaburzenie występuje także u pacjentów z cukrzycą oraz u krótkowidzów.
Ciśnienie gałki ocznej to ciśnienie, jakie zawartość gałki ocznej wywiera na jej ścianę. Zależy ono od równowagi między wytwarzaniem a odpływem cieczy wodnistej oka. Nagromadzenie zbyt dużej ilości płynu, który nie jest odprowadzany, powoduje więc wzrost ciśnienia.
Ile powinno wynosić?
Prawidłowa wartość ciśnienia wewnątrzgałkowego wynosi 10–21 mmHg (średnio 16 mmHg). Gdy jego wartość nawet tylko w jednym oku przekracza górną granicę (przynajmniej w dwóch badaniach pod rząd), mówi się o nadciśnieniu.
Przyczyny nadciśnienia
Samo nadciśnienie oczne nie jest chorobą. Może być jednak jednym z czynników rozwoju groźnego schorzenia oczu – jaskry. Dlatego tak ważne jest, by regularnie zgłaszać się do okulisty, wykonywać rutynowe testy i wykryć ewentualne nieprawidłowości jeszcze w ich początkowym stadium.
Czynniki związane z wystąpieniem nadciśnienia w gałce ocznej są bardzo podobne do tych, które wywołują jaskrę. Są to:
- nadmierne wydzielanie płynu w oku (to zwiększa ciśnienie oczne),
- zbyt skąpe wydzielanie płynu (zaburza równowagę między wydzielaniem płynu i jego odprowadzaniem, co może skutkować właśnie wzrostem ciśnienia ocznego)
- przyjmowanie niektórych leków (nadciśnienie może być skutkiem ubocznym przyjmowania sterydów)
- uraz oka (może on wpłynąć negatywnie na wytwarzanie płynu w gałce ocznej i na jego odprowadzanie)
- schorzenia oczu, takie jak na przykład zespół eksfoliacji, choroba rogówki oraz zespół rozproszonego barwnika.
Inne przyczyny to wiek powyżej 40 lat (zwłaszcza u osób, u których w rodzinie występowały przypadki nadciśnienia ocznego lub jaskry). Tego typu nadciśnienie występuje też często u osób z cieńszą rogówką.
Diagnoza i leczenie
Ponieważ objawy nadciśnienia wewnątrzgałkowego nie występują, dlatego tak istotne są wizyty u okulisty – sami nie jesteśmy w stanie wykryć tego zaburzenia. Gdy lekarz je zdiagnozuje, należy skrupulatnie przyjmować przepisane przez niego leki obniżające ciśnienie panujące wewnątrz gałki ocznej (zwłaszcza jeśli pomiary wskazywały powyżej 28 mmHg).
Niedociśnienie
Pomiary poniżej 10 mmHg mogą oznaczać niedociśnienie w gałce ocznej. Niskie napięcie gałki ocznej występuje między innymi w stanach zapalnych naczyniówki, w cukrzycy czy przy nieszczelnych ranach pooperacyjnych.