To z pewnością jeden z najbardziej niezwykłych darów natury. Pokarm dla wybrańców, który przyroda przeznaczyła dla królowej pszczół. Ów „eliksir życia”, jak zwykło się go nazywać, jest substancją o konsystencji półpłynnej śmietany, barwy najczęściej jasnokremowej, o lekko gorzkim smaku, bogaty w witaminy, białka i aminokwasy. Mówi się, że to koncentrat wszystkich niezbędnych do utrzymania i przedłużania życia substancji.
>
Mleczko pszczele wytwarzane jest w gruczołach gardzielowych pszczół robotnic w okresie, kiedy są karmicielkami. Wówczas to odżywiają mleczkiem larwy pszczele przez pierwsze 3 dni ich życia, aby następnie przejść na papkę miodowo-pyłkową. W efekcie powstają pszczoły robotnice. Larwa, z której wyjdzie królowa matka jest otoczona szczególnymi względami, odżywiana mleczkiem pszczelim przez cały czas, dlatego z tegoż samego jaja powstaje pełnowartościowa samica. Królowa matka odżywia się tą substancją przez całe życie, dzięki czemu może składać sezonowo od 2000–3000 jaj na dobę oraz żyć nawet 40-krotnie dłużej niż pszczoły robotnice. Również trutnie odżywiane są mleczkiem pszczelim, by mogły być aktywne płciowo.
Eliksir młodości
Jedną z największych tajemnic życia, którą człowiek od dawien dawna starał się poznać, jest możliwość zachowania młodości oraz pełni sił fizycznych i umysłowych do końca swoich dni. Proces starzenia się organizmu jest nieodwracalny, jednak naukowcy dostrzegli, że pszczoły w ściśle określonych przypadkach potrafią w pewnym stopniu to zmienić.
Uczeni amerykańscy przeprowadzili interesujące doświadczenie. Aby zapobiec odnowie biologicznej pogłowia pszczół robotnic przed nadejściem zimy, już od połowy lipca odbierali cały młody czerw pszczelej rodzinie. Młodą, zapłodnioną matkę pszczelą zazimowano z ok. 10 tys. pszczół staruszek (dla porównania: zazimowane pszczoły wiekiem odpowiadały ludzkiemu pokoleniu siedemdziesięciolatków), odpowiednio je oznaczając w celu dokonania ścisłej obserwacji. Okazało się, że podczas zimowli wymarło aż 80% pszczół (normalnie ubytki szacuje się w granicach 30%), ale te które przeżyły, zapewniły pszczelej rodzinie nie tylko przetrwanie, ale i rozwój. Kiedy matka rozpoczęła po zimowej przerwie znoszenie jaj (tzw. czerwienie), wówczas zaobserwowano, że u niektórych pszczół doszło do odnowienia gruczołów gardzielowych, odpowiedzialnych za produkcję mleczka pszczelego, a więc przejęły one funkcje młodych pszczół, zbliżonych wiekiem do ludzkiego pokolenia trzydziestolatków!? Wciąż największe ośrodki medyczne prowadzą badania nad owym fenomenem odnowy pszczół, żywiąc nadzieję, że może w przyszłości uda się odnaleźć pszczeli „eliksir młodości”.
Wielki odkrywca
Do odkrycia i rozpowszechnienia tej niezwykłej substancji przyczynił się francuski pszczelarz, dr Caillas z Orleanu. Jego praca zatytułowana „Pszczoły źródłem młodości i witalności”, wydana w 1953 r., spotkała się z żywym zainteresowaniem, rozpoczynając wnikliwe badania nad ową wydzieliną pszczelich gruczołów gardzielowych.
Panaceum na wszystko?
Mleczko pszczele to szczególna substancja odżywcza bogata w biopierwiastki (m.in. magnez, potas, wapń, cynk, żelazo, miedź, mangan), 18 różnych aminokwasów, wolne kwasy tłuszczowe, enzymy, większość witamin, zwłaszcza kompletny zestaw witamin z grupy B, ze szczególnie dużym stężeniem witaminy B5, czyli kwasu pantotenowego, obecnego we wszystkich żywych tkankach (zauważono, że w mleczku pszczelim kwas ten występuje w niespotykanej dotychczas w przyrodzie koncentracji) oraz witaminy B6.
Wykryte później w mleczku pszczelim kwasy nukleinowe, podobnie jak kwas pantotenowy, wpływają w znaczącym stopniu na przedłużenie życia.
Mleczko pszczele, dzięki tak dużemu bogactwu substancji chemicznych (dotychczas odkryto ponad 120) oraz biopierwiastków, wpływa zbawiennie na nasz organizm. Usuwa zmęczenie, poprawia wzrok, wpływa na polepszenie samopoczucia i koncentrację, dlatego polecane jest przy dużym wysiłku umysłowym, gdyż poprawia pamięć i usprawnia pracę mózgu. Z powodzeniem stosowane jest przy bezsenności, wyczerpaniu fizycznym i nerwowym, depresji, nerwicy depresyjnej, neurastenicznej, lękowej, schizofrenii. Stwierdzono bowiem, że mleczko reguluje ilość adrenaliny, wycisza i tonizuje, uniezależniając wiele osób od zażywania środków uspokajających pochodzenia chemicznego.
Mleczko pszczele zalecane jest także w okresie rekonwalescencji po ciężkich chorobach bądź zabiegach chirurgicznych, w anemii złośliwej, niedokrwistości z niedoboru żelaza, zaburzeniach w krzepnięciu krwi, zapaleniu żył, zapaleniu dróg żółciowych, wrzodach żołądka i dwunastnicy, zapaleniu trzustki, chorobie wieńcowej.
Odnotowano także przypadki cofnięcia procesu miażdżycowego u chorych poddanych terapii mleczkiem pszczelim.
Ten niezwykły dar od natury działa również przeciwalergicznie, pomaga przy zaburzeniach w odżywianiu (niedożywienie, otyłość), chorobach kości i złamaniach. Wspomaga leczenie bezpłodności oraz przeciwdziała impotencji u mężczyzn.
Osoby, które regularnie zażywają mleczko pszczele, mogą poszczycić się zwiększoną odpornością na choroby zakaźne oraz polepszeniem wyglądu, ponieważ zawarte w tej substancji składniki działają regenerująco i odmładzająco na naszą skórę. Ponieważ mleczko pszczele opóźnia procesy starzenia się, znalazło zastosowanie również w kosmetyce. Jest składnikiem niektórych kremów odżywczych i balsamów, stosowanych głównie do pielęgnacji skóry dojrzałej, starzejącej się.
Nie dla każdego
Okazuje się jednak, że mleczko pszczele nie jest panaceum na wszystkie dolegliwości, nie każdy też może je przyjmować. Przeciwwskazaniami są ostre choroby zakaźne i nowotworowe, zmiany skórne, choroba Addisona, astma oraz uczulenie na produkty pszczele czy alergie, np. na pyłki kwiatowe, z których to m.in. powstaje mleczko.
Podawanie, dawkowanie
Mleczko pszczele występuje w postaci kapsułek, pastylek, proszku, kropli. Preparaty zawierające tę substancję dostępne są w aptekach, sklepach zielarskich lub sklepach ze zdrową żywnością. Najlepiej zażywać lek rano na czczo, pod język. Pamiętajmy, że podczas kuracji nie powinno się pić alkoholu. W połączeniu z miodem mleczko pszczele działa silniej. Zaleca się przechowywanie produktu w chłodnym miejscu, ponieważ w temperaturze wyższej niż pokojowa ulega rozkładowi. Czas trwania kuracji mleczkiem pszczelim zależy od indywidualnych wskazań. Zapobiegawczo stosuje się dwumiesięczne kuracje 2–3 razy w ciągu roku.
Agnieszka Tuszyńska