Lecznicze działanie miodu i innych produktów pszczelich znane jest od stuleci. Grecy uważali go za pokarm bogów, starożytni Egipcjanie leczyli nim rany i balsamowali zwłoki, natomiast Kleopatra kąpała się w oślim mleku i miodzie, by zachować piękne ciało i młodość. Obecnie lekarze również chętnie polecają miód osobom z chorym sercem jako środek wspomagający podstawowe leczenie. Jakie są właściwości miodu, jego dawkowanie i przeznaczenie?
Miód jest jednym z najstarszych lekarstw wykorzystywanych we współczesnej medycynie. Ma płynną lub stałą konsystencję. Może mieć barwę od białej, poprzez jasnożółtą do ciemnobrązowej. Miód powstaje z nektaru znajdującego się w kwiatach lub ze spadzi (słodkich i lepkich odchodów owadów, umieszczonych na igłach i liściach drzew).
Jak powstaje miód?
Pszczoły wabione przez rośliny różnorodnością kolorów, zapachem i wydzielanym nektarem zapylają je. Gdy pobiorą z nich nektar lub spadź, mieszają go z wydzieliną gruczołów ślinowych i kierują do wola, gdzie zostaje wzbogacony kolejnymi enzymami i kwasami organicznymi, po czym następuje wstępny proces przemiany. Po powrocie do ula, pszczoła zbieraczka przekazuje surowiec pszczołom ulowym, które zagęszczają go i składają do komórek plastra. Tam następuje proces dojrzewania miodu, który polega na odparowaniu wody i rozkładzie cukrów złożonych na cukry proste. Po ok. 5 dniach, gdy miód po kilkukrotnym przeniesieniu z komórki do komórki będzie miał odpowiednią zawartość wody, zostaje ostatecznie złożony w komórce i zasklepiony woskiem. Zabezpiecza to przed psuciem się i może być on wówczas wykorzystywany nawet po wielu miesiącach.
Właściwości zdrowotne miodu
Naukowcy odkryli w miodzie takie cenne składniki jak: enzymy, aminokwasy, cukry (łatwo przyswajalna glukoza i fruktoza), pierwiastki i minerały (wapń, fosfor, żelazo, sód, magnez), witaminy (zwłaszcza B2, C, A, D, E, H i PP). Najcenniejszą właściwością miodu jest jego zdolność do hamowania rozwoju mikroorganizmów, przede wszystkim takich bakterii jak: gronkowce i paciorkowce, ziarniaki Gram-dodatnie i pałeczki Gram-ujemne. Działa również na laseczki wąglika, prątki gruźlicy i rzęsistka pochwowego, a także na chorobotwórcze dla człowieka grzyby drożdżoidalne z rodzaju Candida.
Miód ma zbawienny wpływ na układ oddechowy, przyspiesza działanie olejków eterycznych, co ułatwia wykrztuszanie i oddychanie. Dzięki dużej zawartości glukozy i fruktozy jest łatwo przyswajalny przez organizm. Obecna w nim cholina wpływa korzystnie na gospodarkę węglowodanowo-tłuszczową mięśnia sercowego, a potas wpływa regenerująco na pracę serca.
Systematyczne spożywanie miodu stymuluje przewód pokarmowy, bowiem nie zakwasza organizmu, przeciwdziała fermentacji, a kwasy i enzymy przyspieszają trawienie. Nie obciąża również nerek, a ponieważ rozszerza naczynia krwionośne, zwiększa filtrację.
Duża zawartość glukozy w miodzie działa ożywczo na system nerwowy, łagodzi skutki wyczerpania psychicznego, ogólnego zmęczenia, napięcia nerwowego i depresji. Często wykorzystywany jest w leczeniu chorób oczu, jak zapalenie i zmętnienie rogówki, zmętnienie ciałka szklistego czy w katarakcie.
W celach leczniczych z powodzeniem wykorzystuje się miód, propolis, pyłek kwiatowy, pierzgę, mleczko pszczele oraz jad pszczeli. Poza leczeniem konwencjonalnym warto spróbować apiterapii, która opiera się na leczeniu za pomocą produktów pszczelich.
Właściwości kosmetyczne
Miód pszczeli to idealny kosmetyk, ceniony szczególnie za swoje zdolności przeciwzapalne, antybakteryjne, antywirusowe i regeneracyjne. Szybko przenika przez skórę, zaopatruje tkanki w glukozę i inne substancje biologicznie czynne. Dzięki zawartym w miodzie witaminom A, C, E i H doskonale odmładza skórę i niszczy wolne rodniki, a ponadto pobudza jej metabolizm, poprawia ukrwienie i zdolność zatrzymywania wody. Łagodzi podrażnioną cerę, zapobiega stanom zapalnym i tuszuje jej niedoskonałości.
Miód doskonale sprawdza się również w kąpieli, o ile nie mamy uczulenia na miód i mleko. Przepis królowej Kleopatry do tanich nie należy, ale co się nie robi, by mieć jedwabiście gładką i piękną skórę. Dla tych, którzy zechcą spróbować krótki przepis: W dużej misce wymieszać ¼ szklanki miodu, taką samą ilość mleka oraz łyżeczkę oleju jojoba. Po wymieszaniu dodać roztwór do kąpieli i zanurzyć się w nim przez 15–20 minut. Najlepiej, gdy wody nie jest zbyt dużo…
Na koniec warto zafundować również włosom naturalną odżywkę – 100 ml miodu wymieszać z oliwą z oliwek i nałożyć na wilgotne włosy, pozostawiając ją na pół godziny pod czepkiem lub ręcznikiem. Po tym czasie dobrze włosy spłukać, umyć szamponem. Kuracja sprawi, że włosy będą delikatne i gładkie.
Przeciwwskazania
Miodu nie powinno się dawać dzieciom poniżej 1 roku życia, jak również starszym, gdy mają alergię pokarmową. Także kobiety karmiące piersią powinny go unikać, gdyż miód jest silnym alergenem. „Złocisty płyn” jest również zakazany osobom reagującym alergicznie na pyłki roślin wiatropylnych i białka pochodzenia pszczelego. Nie powinni go też nadużywać diabetycy.