Dość powszechne i tanie warzywo o jędrnym korzeniu i słodkawym smaku weszło do naszego jadłospisu dopiero w XIV wieku. Wcześniej smak marchewki różnił się dalece od obecnego. Najpopularniejszą odmianą są lenka, karota i amsterdamka. Jakie właściwości zdrowotne ma marchew i w jakiej postaci ją spożywać, by skutecznie wpłynęła na nasze zdrowie i urodę?
Marchew towarzyszy nam od wczesnego dzieciństwa, jest pierwszym warzywem wprowadzonym do diety niemowląt. Dzieci ją bardzo lubią ze względu na słodki smak, a rodzice uważają, że po marchewce rośnie się jak na drożdżach. Ma ona jeszcze wiele innych walorów, dla których ją tak cenią nie tylko dzieci, ale i dorośli. Przede wszystkim jest źródłem karotenu, dzięki któremu ma ona tak charakterystyczny pomarańczowy kolor. Odgrywa znaczącą rolę w ochronie skóry, wygładza zmarszczki, nadaje jej intensywniejszą barwę, zwłaszcza latem, gdy się opalamy.
Właściwości odżywcze
90 proc. marchewki stanowi woda, 7 proc. to składniki odżywcze, w tym węglowodany, białka, tłuszcze, celuloza. Pozostałe 3 proc. stanowią składniki mineralne, takie jak potas, sód, wapń, fosfor, siarka, magnez, żelazo, mangan, miedź, cynk oraz kobalt; witaminy A, B1, B2, B6, C, E, H, K, PP. Ponadto zawiera kwas foliowy, inozytol, a także związki siarkowe, kumaryny, alkaloidy i pektyny. 100 gramów marchwi całkowicie pokrywa dzienne zapotrzebowanie na beta-karoten.
Właściwości lecznicze
Marchew jest najbardziej wartościowa, kiedy jest spożywana na surowo, ale w tej postaci jest ciężkostrawna. Poddana obróbce termicznej jest lekkostrawna, ale traci część swoich wartości odżywczych. Warto do gotowania, duszenia lub surówki dodać odrobinę tłuszczu, który ułatwi wchłanianie się beta-karotenu. Ma nieocenione działaniu przy łagodzeniu schorzeń żołądkowych-jelitowych, wspomaga wytwarzanie kwasu mlekowego i octowego. Marchew zawiera duże ilości błonnika, który poprawia pracę jelit, oczyszcza organizm z produktów odpadowych przemiany materii oraz zapobiega zaparciom. Ponadto beta-karoten, razem z witaminami C i E, skutecznie przeciwdziała wolnym rodnikom, które atakują zdrowe komórki powodując szybkie starzenie się organizmu. Beta-karoten aktywnie je niszczy, dzięki czemu ma silne działanie odmładzające. Dzięki dużej zawartości witaminy A wpływa na poprawę ostrości widzenia, chroni palaczy przed rakiem płuc, gdyż blokuje związki rakotwórcze dymu papierosowego. Marchew ma również szerokie zastosowanie w kosmetyce. Beta-karoten jest składnikiem wielu kosmetyków do opalania i pielęgnacji skóry opalonej, zmniejsza jej przebarwienia i poprawia koloryt skóry. Sok z marchwi to doskonały tonik odświeżający skórę, zapobiegający zmarszczkom i ujędrniający ją.
Wystarczy jedna marchewka dziennie
Zawarty w surowej marchewce specjalny błonnik wiąże pochodzące z pożywienia estrogeny, przez co nie zostaną wchłonięte do krwi. Nawet jedna marchewka dziennie pomoże ograniczyć ilość tych hormonów dostępnych dla organizmu. Według amerykańskich naukowców dzienna dawka 200 g surowej marchwi może obniżyć poziom cholesterolu nawet o 11 proc. Olejek eteryczny zawarty w tym warzywie jest silnym regulatorem funkcji jelitowych, ma również działanie przeciwzapalne, a unikalny związek – falkarinol – działa przeciwnowotworowo i chroni przed rozwojem raka jelita grubego, płuc, a także białaczką.
Beta-karoten występujący w marchwi wpływa na nasz układ odpornościowy, a 1 szklanka soku z marchwi rano i wieczorem dodatkowo pomoże wzmocnić organizm.