Łuszczyca jest ogólnoustrojową chorobą zapalną o podłożu autoimmunologicznym. Choruje na nią od 2 do 4 proc. ludzi na całym świecie, w tym prawie milion osób w Polsce. Najczęściej pojawia się pomiędzy 30. a 40. rokiem życia, ale zdarza się występować również u dzieci, dlatego kluczowe jest tu właściwe postawienie diagnozy, by choroba nie rozwijała się nierozpoznana.
Łuszczyca uwarunkowana jest genetycznie i posiada silną składową psychiczną. Charakteryzuje się okresami remisji i nawrotów. Mówiąc najogólniej czynnikiem powodującym zmiany skórne jest nadprodukcja cytokin i czynników wzrostu. Skutkiem tego jest nadmierne namnażanie i zaburzenie różnicowania komórek naskórka.
Rodzaje łuszczycy
Jest wiele postaci łuszczycy. Różnią się przede wszystkim wyglądem, miejscem występowania, intensywnością oraz charakterem łuski.
W łuszczycy zwyczajnej (plackowatej) zmiany skórne są wyraźne odgraniczone i otoczone pierścieniem. Najczęściej obejmuje owłosioną skórę głowy, kolana, łokcie i okolicę krzyżową. Chorobie towarzyszy świąd skóry, ból oraz krwawiące rany.
Łuszczyca kropelkowata (drobnogrudkowa) charakteryzuje się bardzo licznymi, niewielkimi grudkami szeroko rozlanymi po ciele, kształtem przypominającymi krople. Występuje w młodszym wieku, a jej powodem są często infekcje gardła. Jest łatwa do zauważenia, gdyż jej wysyp jest bardzo intensywny w miejscu urazów skóry i towarzyszy mu wzmożony świąd.
W łuszczycy odwróconej zmiany pojawiają się najczęściej w owłosionych miejscach na ciele, zgięciach i fałdach skórnych.
Z kolei łuszczyca krostkowa objawia się wystąpieniem na skórze dwumilimetrowych żółtawych krostek (często otoczonych rumieniem) zawierających niezakaźną ropę. Mogą się one zlewać i łączyć w większe obszary. Zmiany chorobowe zlokalizowane są na dłoniach, podeszwach stóp oraz na palcach dłoni i stóp.
Łuszczyca skóry głowy występuje zarówno w formie pojedynczej, czerwonej plamki, jak i rozległych zmian na głowie, a także na karku, czole i za uszami.
Łuszczyca stawowa atakuje stawy kończyn dolnych i górnych. Na skutek nagromadzenia płynów w stawach zwykle pojawia się obrzęk, zaczerwienienie, bolesność i sztywność stawów.
Leczenie łuszczycy
Najczęstszą metodą leczenia łuszczycy jest stosowanie maści oraz naświetlania. Dobre, łagodzące rezultaty przynosi smarowanie oleożywicą z amazońskiego drzewa copaiby. Nakładana bezpośrednio na skórę działa kojąco. Jeśli metody zewnętrzne nie są zadowalające, konieczne jest zastosowanie leków doustnych.
Zwykle terapię zaczyna się od posmarowania skóry preparatami zawierającymi kwas salicylowy. Na tak przygotowaną skórę nakładane są specjalne maści odżywcze lub sterydowe. Pacjentom zaleca się też pochodne witaminy A lub leki immunosupresyjne. Dobre rezultaty przynosi fototerapia – efekt leczniczy można osiągnąć po ok. 20 zabiegach.
Niektóre postaci łuszczycy wymagają leczenia ogólnego. Najnowocześniejszą metodą leczenia ciężkiej postaci tej choroby są leki biologiczne składające się z białek pochodzących z żywych komórek lub uzyskane dzięki zastosowaniu metod inżynierii genetycznej. Ze względu na wysokie koszty są one jednak dostępne dla wąskiej grupy pacjentów.
Profilaktyka
Dla osób narażonych na zachorowanie na łuszczycę istotną rolę odgrywa profilaktyka, przede wszystkim należy unikać czynników wyzwalających chorobę, zwłaszcza sytuacji stresujących i używek. Pod żadnym pozorem nie wolno usuwać mechanicznie łusek, co może spowodować dalsze wykwity i stany zapalne. Polecana jest kuracja oczyszczająca oraz niskokaloryczna, lekkostrawna dieta oparta na warzywach, owocach, ziołach, białkach roślinnych oraz różnych olejach.
Barbara Szymańska
Cytokiny są cząsteczkami białkowymi wpływającymi na wzrost, nadmierne namnażanie i pobudzenie komórek biorących udział w odpowiedzi odpornościowej oraz komórek hemopoetycznych.
Czynniki wzrostu biorą udział w procesach naprawy i regeneracji tkanek. Im dłużej są stosowane, tym pozytywniej wpływają na gojenie się tkanek i odbudowę chorobowo zmienionych miejsc.
