Co to jest leukoplakia i czy stanowi poważne zagrożenie?
Leukoplakia to nieprawidłowy proces rogowacenia nabłonka błon śluzowych jamy ustnej i przełyku. Jej przyczyny nie poznano, uważa się jednak, że wystąpieniu leukoplakii sprzyjają różnego rodzaju urazy śluzówki, np.: chemiczne (tytoń, alkohol, ostre przyprawy), mechaniczne (ostre brzegi zniszczonych zębów, źle wykonane wypełnienia i protezy), termiczne (zbyt gorące posiłki) oraz elektrogalwaniczne związane z obecnością w jamie ustnej metali (wypełnienia amalgamatowe, korony protetyczne czy mostki).
Początkowo zmiana wygląda jak zmętniały nabłonek, przekształcający się stopniowo w białawe plamy, oporne na ścieranie. Plamy te są początkowo miękkie, z czasem jednak stają się wypukłymi twardymi tarczkami. Nieleczona leukoplakia rozwija się – na tarczkach powstają czerwone rozpadliny i nadżerki, z odczynem zapalnym na obwodzie. Czasem pojawiają się brodawkowate wyrośla. Leukoplakia rozwija się bezbólowo. Niekiedy – zwłaszcza podczas jedzenia czy palenia tytoniu – pacjent odczuwa pieczenie i szczypanie w miejscach wykwitów.
Leukoplakia zaliczana jest do tzw. stanów przedrakowych. Oznacza to stan związany z podwyższonym ryzykiem (5–15 proc.) wystąpienia raka. Ryzyko zezłośliwienia wiąże się z wiekiem pacjenta, nawykiem palenia, pracą w warunkach narażających na styczność z substancjami rakotwórczymi oraz z przewlekłymi urazami i stanami zapalnymi jamy ustnej.
Nim rozpoczniemy leczenie, trzeba jak najszybciej wyeliminować uchwytne czynniki drażniące. Czasem już to wystarcza, by zmiany cofnęły się całkowicie. Jeśli nie, należy wykonać badanie wycinka pobranego ze zmiany i wdrożyć leczenie chirurgiczne (zmrożenie lub wycięcie zmiany) i farmakologiczne.