Uciążliwa suchość w gardle, łaskotanie, trudności z przełykaniem, wreszcie ból czy chrypka to objawy świadczące o problemach z krtanią. Wstępną diagnozę można uzyskać za pomocą laryngostroboskopii. Pozwala ona na wykrycie zmian czynnościowych i organicznych, a także nowotworowych.
Krtań jest narządem głosu. Wszelkie zmiany w obrębie tego narządu, a zwłaszcza utrzymująca się ponad trzy tygodnie chrypka, dolegliwości bólowe czy trudności w przełykaniu powinny być wskazaniem do wizyty u laryngologa, a najlepiej foniatry.
Lekarz najpierw przeprowadza wywiad, pytając o przebyte infekcje, charakter pracy, jakość oddychania (przez usta, czy przez nos), nałogi (głównie papierosowy), przyjmowane leki, ewentualne dolegliwości gastryczne (np. refluks żołądkowy). Ogląda też nos, gardło, uszy, a następnie krtań, oceniając wygląd i ruchomość fałdów głosowych.
Na sztywno lub elastycznie
Podstawowym badaniem krtani jest laryngostroboskopia. Pozwala ona ocenić jakościowo drgania fałdów głosowych. Badanie powinno się przeprowadzić w znieczuleniu. Chodzi o to, by odruchy i napięcie mięśni gardła i podniebienia nie zakłócały czynności krtani. Badanie stroboskopowe przeprowadza się za pomocą sztywnego laryngostroboskopu (do badania trzeba wyciągnąć język) lub elastycznego laryngofiberoskopu. Fiberoskop zbudowany jest z półsztywnego kabla światłowodowego oraz kamerki. Wprowadza się go przez nos na wysokość wejścia do krtani. Za pomocą fiberoskopu można oglądać krtań w warunkach fizjologicznych.
Efekt stroboskopowy w laryngostroboskopii
Wnętrze krtani oświetlone jest światłem migającym, czyli stroboskopowym. Używa się je np. w niektórych dyskotekach. Czym się charakteryzuje? Miganie świetlne jest odpowiednio synchronizowane tak, by wykorzystać efekt zwolnienia, zatrzymania ruchu, a nawet odwrócenia jego kierunku (polega to na tzw. zjawisku bezwładności wzroku, czyli zdolności łączenia kolejno oglądanych obrazów w jeden obraz ciągły). To pozwala na dokładną obserwację ciał szybko poruszających się, tak jak struny głosowe w zwolnionym tempie.
Nowoczesne urządzenia laryngostroboskopowe są w stanie rejestrować badanie na taśmie wideo lub zapisywać obraz na dysku komputerowego.
Inne badania krtani
Wygląd struktur krtani można oceniać m.in. za pomocą tomogramu krtani (warstwowe zdjęcia radiologiczne) czy analizy zarejestrowanych próbek głosu (bezinwazyjna, stosunkowo obiektywna metoda) wykonywanych za pomocą komputera.
Choroby krtani
Bardzo często przyczyna chrypki i bólu krtani jest stan zapalny tego narządu, czyli choroba powierzchniowa błony śluzowej krtani w wyniku jej przegrzania lub oziębienia. Zapalenie krtani bywa też następstwem zapalenia gardła albo anginy ropnej. Na skutek nadmiernego ściskania strun głosowych na brzegach strun głosowych mogą powstać guzki śpiewacze. Do chorób krtani zaliczane są też obrzęki, polipy, brodawczaki, leukoplakia, a także rak krtani.
Leczenie zależy od rodzaju zmiany i stopnia jej zaawansowania.