Masz problem z kolanem? Boli cię i jest obrzmiałe? Odnosisz wrażenie, że „ucieka” albo trzeszczy? Być może uszkodziłeś łąkotkę. To częsta dolegliwość, dotycząca głównie ludzi młodych, aktywnych fizycznie, ale nie tylko. Problem nie rozwiąże się sam. Musisz się udać do ortopedy, który zaleci dalsze postępowanie.
Łąkotki (łac. menisci) to elastyczne twory, zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej, usytuowane między kością udową a piszczelową. Zewnętrznym obwodem są przymocowane do torebki stawowej. To dodatkowe elementy stawu kolanowego.
Rola
Łąkotki:
- wypełniają staw kolanowy i przenoszą obciążenia (około 70 proc. obciążeń wewnątrzstawowych jest przenoszonych przez łąkotki, reszta przez chrząstkę),
- stabilizują staw oraz ułatwiają krążenie płynu stawowego,
- umożliwiają ruchy w obrębie kolana (zginanie, prostowanie oraz ruchy rotacyjne),
- poprawiają odżywianie chrząstki stawowej.
Rodzaje
Wyróżniamy łąkotkę boczną i przyśrodkową. Obie nieco się różnią wielkością i kształtem.
Łąkotka przyśrodkowa jest dłuższą i szersza. Kształtem przypomina literę C. Ze względu na połączenie z więzadłem pobocznym piszczelowym, jest mniej ruchoma od łąkotki bocznej.
Łąkotka boczna jest krótsza i bardziej zakrzywiona, przez co tworzy niemal pełny pierścień. Nie jest połączona z więzadłem pobocznym strzałkowym, dzięki czemu jest bardziej ruchoma od łąkotki przyśrodkowej. Jest natomiast powiązana ze ścięgnem mięśnia podkolanowego.
Choroby
Na uszkodzenia narażona jest głównie łąkotka przyśrodkowa. Objawia się to najczęściej słyszalnym lub wyczuwalnym „trzaskiem” w kolanie, któremu może towarzyszyć nagłe zablokowanie ruchu w stawie oraz silny ból wywołany próbą wyprostowania. Uszkodzona łąkotka może też być powodem nawracających wysięków w kolanie, obrzęków i uczucia „uciekania” kolana.
Oderwana całkowicie lub częściowo łąkotka, która przemieszcza się w stawie kolanowym, wgniata się w gładką powierzchnię chrząstki stawowej i może nawet nieodwracalnie ją zniszczyć.
Leczenie
Każde uszkodzenie łąkotki powinno być diagnozowane i odpowiednio leczone. Chodzi o ochronę całego stawu. Wycięcie i naprawa łąkotki mogą być wykonane przy użyciu narzędzi artroskopowych, bez konieczności dużego otwierania stawu. Coraz częściej stosuje się allogeniczny (do dawcy) przeszczep łąkotki. W tego typu zabiegach rekonstrukcyjnych używane są również kolagenowe protezy łąkotek.