Rozmowa z lek. med. Danutą Grunwald-Gustafsson – otolaryngologiem w Poradni Specjalistycznej PLD LOT w Warszawie.
– Słysząc czyjś donośny głos zwykliśmy mówić: ten to ma struny głosowe! Od czego zależy barwa i siła głosu?
– Najogólniej – od stanu krtani. Wydawane przez nas dźwięki powstają na skutek – wywołanych przez strumień wdychanego powietrza – drgań strun głosowych. A struny, czyli fałdy głosowe, znajdują się w obrębie krtani. Krtań zbudowana jest z chrząstek, tworzących jej rusztowanie, oraz z mięśni, więzadeł i błony śluzowej. To właśnie mięśnie krtani regulują napięcie fałdów głosowych, przez co decydują o sile i wysokości głosu.
– A kiedy pojawia się chrypka?
– Chrypka jest wynikiem nieprawidłowości w procesie tworzenia dźwięku. Zaburzenia mogą być spowodowane patologicznymi zmianami na więzadłach głosowych lub zmniejszeniem ich elastyczności. Przyczyny bywają różne: zapalenie krtani, zmiany w drobnych stawach i mięśniach krtani, uszkodzenie nerwu, a także zmiany nowotworowe.
– Zapalenie krtani jest chyba schorzeniem występującym najczęściej?
– Wirusowe lub bakteryjne zakażenie gardła, przeziębienie, podrażnienie spowodowane nadużywaniem alkoholu, spożywaniem zbyt gorących potraw, paleniem papierosów, a nawet niewłaściwym posługiwaniem się głosem (krzyk) – mogą wywołać stan zapalny krtani. Mogą również doprowadzić do powstania trwałych zmian na strunach głosowych – rozrostów, polipów, guzków. Jak widać zagrożeń jest sporo, ale większości z nich można byłoby uniknąć.
– Nie pić, nie palić, nie mówić podniesionym głosem, nie śpiewać...
– Można śpiewać, głośno przemawiać – pod warunkiem, że opanuje się technikę prawidłowego posługiwania się głosem. Aktorom, śpiewakom, nauczycielom można polecić profesjonalne szkolenia emisji głosu. Wszystkim innym potencjalnym pacjentom doradzam ostrożne i rozsądne obchodzenie się z narządem mowy.
Reklama
– Jednak nawet najrozsądniejsi czasem chorują.
– Jeśli wystąpi podwyższona temperatura ciała – należy podawać choremu łagodne środki napotne w postaci herbatek ziołowych z dodatkiem soku np. malinowego, polopirynę. Kaszel, uczucie pieczenia i drapania w gardle – złagodzą tabletki emskie, inhalacje z użyciem roztworu soli leczniczej i olejków eterycznych (miętowy, eukaliptusowy, tymiankowy). Ulgę przyniesie również żucie gumy, pobudzające wydzielanie śliny, niezbędnej do nawilżania strun głosowych.
Konieczne jest ograniczenie do minimum, a nawet całkowite zaprzestanie mówienia i – bezwzględnie! – rezygnacja z picia alkoholu i palenia papierosów. Jeśli objawy utrzymają się przez okres 3–4 dni – nie należy dłużej zwlekać i dalsze leczenie powierzyć laryngologowi. Powtarzające się ostre zapalenia krtani mogą przerodzić się w stan przewlekły, wymagający długotrwałego leczenia.
Najgroźniejszą postacią przewlekłego zapalenia krtani jest zapalenie przerostowe: zgrubienie, a nawet zrogowacenie błon śluzowych, które mogą ulec przemianom złośliwym. Dlatego każda utrzymująca się dłużej chrypka – nawet jeśli nie towarzyszą jej inne dolegliwości – powinna skłonić chorego do poddania się badaniom specjalistycznym.
Rozmawiała Maria Wolgemut
{jvrelatives}
Krtań – budowa i schorzenia
