Kleiszcze smakowite – pod tą nietypową nazwą kryje się roślina o wszechstronnym zastosowaniu. Jej owoce, liście, korzenie oraz kora są wykorzystywane do celów leczniczych, a olejki eteryczne służą w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym. W kuchni z jej owoców wyczarowuje się pyszne konfitury oraz soki.
Kleiszcze smakowite (Aegle marmelos), nazywane również klejowcem, należy do roślin z rodziny rutowatych. Jego uprawy znajdują się głównie w Indochinach oraz na Półwyspie Indyjskim. Drzewo osiąga do 20 metrów wysokości, a jego gałęzie porastają cierniste kolce oraz eliptyczne liście. Kwiaty o intensywnej woni są koloru białego lub biało-zielonego. Owocami tego drzewa są duże, kuliste jagody o średnicy około 7 cm. Ich skóra jest żółtozielona i bardzo twarda, a do jej rozłupania potrzebny jest młotek. We wnętrzu znajduje się słodki i soczysty miąższ o barwie bladoróżowej lub jasnoczerwonej oraz nasiona pokryte delikatnym meszkiem.
Składniki odżywcze i ich zastosowanie w medycynie
Klejowiec zawiera znaczne ilości witaminy A i C oraz garbniki, alkaloidy, sterole, kumarynę i olejki eteryczne. Normują one pracę jelit oraz pobudzają przemianę materii. Zapobiegają również przeziębieniom oraz infekcjom górnych dróg oddechowych. Pomagają w walce z astmą i katarem. Z korzeni tej rośliny wyrabia się preparaty, które wspomagają leczenie bólu stawów i mięśni oraz reumatyzmu. Z liści natomiast produkuje się substancje na nadkwasotę oraz preparaty pomocne w leczeniu infekcji dróg moczowych. Wywar z kory kleiszcza wspomaga leczenie epilepsji. Olejek z nasion usuwa z organizmu chorobotwórcze bakterie oraz grzyby. W medycynie ajurwedyjskiej roślinę tę wykorzystuje się w leczeniu gruźlicy.
Kleiszcze smakowite jest również stosowane zewnętrznie. Nałożone w postaci papki z liści na okolicę głowy i klatki piersiowej skutecznie obniża gorączkę. Okłady z suszonych liści leczą trudno gojące się rany oraz wrzody.
Zastosowanie w kosmetologii
Z kwiatów pozyskuje się niezwykle cenny składnik – olejek eteryczny. W kosmetologii znalazł on swoje zastosowanie jako składnik kremów (zwłaszcza tych przeznaczonych dla cery przetłuszczającej się i trądzikowej) oraz olejków do włosów i ciała. Zawierające go preparaty do pielęgnacji włosów odżywiają cebulki, powodując szybszy wzrost włosów. Natomiast kremy sprawiają, iż skóra staje się elastyczna i głęboko odżywiona, oraz łagodzą stany zapalne. Ponadto kosmetyki z olejkami z tej rośliny dają poczucie odświeżenia i mają przyjemny zmysłowy zapach.
Klejowiec w kuchni
Owoce można spożywać na surowo lub suszyć. Ze względu na kleistą konsystencję idealnie się nadają do przyrządzania konfitur lub dżemów. Można z nich również robić galaretki, soki oraz napoje. Z suszonych owoców przygotowuje się smaczną i odżywczą herbatę matum.
Ciekawostki
Sok z niedojrzałych owoców klejowca dodany do zaprawy murarskiej powoduje zwiększenie jej szczelności. Z kory drzewa wyrabia się kauczuk, a z niedojrzałych owoców – żółty barwnik.