Kamica nerkowa, zwana też kamicą moczową, to choroba układu moczowego. Rozwija się wtedy, gdy w drogach moczowych zalegają nierozpuszczające się złogi (nazywane także kamieniami), które powstają ze skrystalizowanych składników moczu. Zanim owe złogi się skrystalizują, najpierw tworzy się piasek lub błoto. Kamień powstaje później, przemieszcza się drogami moczowymi i zostaje wydalony wraz z moczem.
Choroba ta częściej dotyka mężczyzn niż kobiety, zazwyczaj występuje u osób dorosłych pomiędzy 30. a 50. rokiem życia. Jednak zdarzają się przypadki kamicy nawet u niemowląt.
Rodzaje kamieni moczowych:
- fosforanowo-wapniowe
- szczawinowo-wapniowe
- moczanowe
- cystonowe
- struwitowe
Przyczyny tworzenia się złogów:
- wysoki poziom substancji krystalizujących w moczu (np. wapnia) lub niski poziom substancji zapobiegających krystalizacji
- zakażenie dróg moczowych, chociaż czasami jest na odwrót – to kamica nerkowa wywołuje infekcje
- stale niskie lub wysokie pH moczu
- nieprawidłowa dieta (kamica częściej pojawia się u osób jedzących bardzo dużo mięsa, rzadko zdarza się u wegetarian)
- uwarunkowania genetyczne
Objawy
Jednym z symptomów kamicy jest kolka nerkowa, która pojawia się wtedy, gdy złóg przeciska się przez moczowód. Kolka objawia się nagłym atakiem bólu w okolicy lędźwiowej, który promieniuje do krocza i wewnętrznej części uda. Temu objawowi towarzyszyć mogą nudności, wymioty, wzdęcia brzucha, a czasami – gorączka.
Chociaż chory odczuwa skurcze pęcherza moczowego (parcie na mocz), ma problemy z jego opróżnieniem – jest w stanie oddać tylko niewielkie ilości moczu. Może on zawierać krew. Czasami nie da się jej zauważyć gołym okiem, krwinki czerwone można dostrzec tylko pod mikroskopem (wtedy mamy do czynienia z krwinkomoczem). Kiedy krew jest widoczna w moczu, mówimy o krwiomoczu.
Diagnoza
Aby dokładnie rozpoznać chorobę, lekarz może zlecić następujące badania:
- ultrasonograficzne (USG)
- urograficzne (zdjęcia rentgenowskie po podaniu dożylnie kontrastu)
- badania laboratoryjne moczu w celu określenia jego pH, gęstości, zawartości kryształków, krwinek czerwonych
- badania laboratoryjne krwi w okresie międzynapadowym
Leczenie
Ataki kolki nerkowej leczone są doraźnie. Lekarz przepisuje wtedy środki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne lub opioidy) i rozkurczające, obniżające skurcze moczowodów.
Małe kamienie wydalane są samoistnie (tzw. rodzenie kamienia). Zalecana jest wtedy specjalna dieta i picie dużych ilości wody.
Jeśli kamienie są większe, muszą zostać usunięte metodą inwazyjną, na przykład metodą litotrypsji (rozkruszania kamieni za pomocą ultradźwięków) lub endoskopii (przez cewkę moczową lub nacięcie w skórze wprowadzany jest instrument, którym lekarz rozbija kamienie).
Kiedy kamień jest bardzo duży i są problemy z jego usunięciem, przeprowadza się zabieg chirurgiczny.