Jak prawidłowo przyjmować leki?

Lekarz, zalecając określony środek lub ich zestaw, bierze pod uwagę naturę i natężenie objawów chorobowych. Niektóre leki zaleca się przyjmować o stałych porach dnia, a inne dostosowuje się do biorytmów organizmu. W trakcie doby ulegają zmianie różne parametry działania, takie jak siła i efektywność skurczów serca, temperatura ciała, ciśnienie tętnicze, wydzielanie hormonów, ruchy robaczkowe jelita grubego. W zależności od pory przyjmowania leku może on powodować senność lub bezsenność. Oto kilka ważnych wskazówek:

1. Pora przyjmowania leków

Przed każdym zażyciem nowego leku trzeba uważnie przeczytać ulotkę. Leki stosowane w nadciśnieniu tętniczym (moczopędne, beta-blokery, inhibitory ACE i receptorów AT1), hormony tarczycy (euthyrox) powinno się zażywać rano, najlepiej zaraz po przebudzeniu. Również niektóre antybiotyki lepiej przyjmować przed posiłkiem, ponieważ spożyty pokarm może blokować jego wchłanianie.

Leki wykazujące działanie uspokajające i nasenne, przeciwhistaminowe, przeciwastmatyczne powinny być przyjmowane wieczorem, kiedy mają najsilniejsze działanie.

Większość leków przyjmuje się po posiłku, gdyż łatwiej rozpuszczają się w emulsji tłuszczowej i chronią organizm przed kontaktem z substancjami drażniącymi.

2. Interakcja z innymi lekami

Często, z uwagi na wielość różnych chorób, zmuszeni jesteśmy do stosowania kilkunastu leków. Niektórych z nich nie można ze sobą łączyć, bo występują między nimi interakcje szkodliwe dla zdrowia (na przykład jeden z leków potęguje skutki uboczne wywołane przez drugi). Koniecznie trzeba zapytać lekarza, czy można je łykać razem, czy też trzeba zachować odstęp czasowy (zwykle 40 minut) w ich stosowaniu. Na przykład jednoczesne przyjmowanie paracetamolu i kwasu acetylosalicylowego może spowodować w żołądku farmakologiczny „koktajl Mołotowa”, a nasza wątroba będzie bardzo obciążona i zmuszona do pracy na najwyższych obrotach, filtrując wszystkie zaaplikowane substancje.

3. Czym popijać leki?

Zażywane leki należy oczywiście czymś popić i rodzaj napoju ma tu istotne znaczenie. Nie poleca się do tego celu soków i mleka. Leki wchodzą w związki z wapniem mlekowym i nie wchłaniają się. Niekorzystnie wpływają też soki owocowe, szczególnie sok grejpfrutowy, który zakłóca prawidłową pracę enzymów trawiennych w ścianie jelita cienkiego. Enzymy te rozkładają wiele związków i chronią organizm przed zatruciem się tym, co zjadamy. Sok grejpfrutowy spowalnia metabolizm wielu farmaceutyków do tego stopnia, że gdy zażyjemy jedną tylko tabletkę, to efekt może być taki, jak po połknięciu od 5 do 10 pastylek.10 pastylek. Sok ten zawiera furanokumarynę, pochodną kumaryny, która hamuje rozkład niektórych leków w przewodzie pokarmowym zanim jeszcze przedostanie się on do krwioobiegu.

Nie poleca się również popijania leków herbatą, szczególnie dotyczy to preparatów z żelazem, gdyż herbata zmniejsza ich wchłanianie o 50 procent.

Przyjmuje się, że leki najlepiej popijać szklanką (200–250ml) przegotowanej ostudzonej wody. Nie powinna być to jednak woda mineralna, która zawiera w swym składzie m.in. jony metali (wapnia, sodu, magnezu), co może powodować tworzenie interakcję z lekami i zmniejszać dostępność związków aktywnych.

4. W całości czy rozkruszone

Niektóre osoby potrafią połknąć tabletkę bez popijania, ale popijanie leku płynem ma na celu nie tylko ułatwienie połknięcia lekarstwa, ale jego rozpuszczenie. Ma to szczególne znaczenie dla substancji słabo rozpuszczalnych w wodzie (np. aspiryna, erytromycyna). Rozcieńczenie leku ma także na celu zmniejszenie działania drażniącego na żołądek (jak w przypadku antybiotyku klarytromycyny). Nie polecamy rozgryzania leku, jeżeli wielkość tabletki stanowi dla nas duży problem można ją przełamać na pół lub wybrać preparat w czopkach. Powinniśmy wiedzieć, że leki w czopkach działają mocniej i szybciej.