Hirsutyzm to medyczna nazwa nadmiernego owłosienia, zwłaszcza u kobiet. Dolegliwość ta dotyczy około 35% pań. Włosy pojawiają się na brodzie, nad górną wargą, na policzkach, piersiach i kończynach. W życiu kobiety są okresy sprzyjające wzrostowi owłosienia: pokwitanie, ciąża, menopauza.
W zależności od koloru skóry i wieku, problem ten dotyczy około 10 proc. kobiet w wieku rozrodczym oraz co trzeciej kobiety po menopauzie. Może pojawiać się już w okresie dojrzewania i nasilać się z wiekiem. Kobiety o ciemniejszej karnacji skóry częściej skarżą się na wyraźniejsze owłosienie. Czasami powodem może być niedoczynność tarczycy, schorzenia wątroby, zażywanie leków hormonalnych. Winne bywają też uwarunkowania genetyczne.
Hirsutyzmowi często towarzyszą: trądzik, łojotok skóry, zaburzenia miesiączkowe, jak również obniżenie się barwy głosu i wzrost masy mięśniowej.
Po co kobiecie męskie hormony?
Do prawidłowego funkcjonowania organizmu kobiety męskie hormony są niezbędne. Produkowane są w jajnikach i w nadnerczach. Z męskich hormonów w jajnikach powstają estrogeny – hormony żeńskie.
Pod wpływem różnych czynników może dojść do zaburzenia gospodarki hormonalnej i w nadnerczach albo w jajnikach może wystąpić nadprodukcja męskich hormonów. Tak się dzieje np. we wrodzonym przeroście nadnerczy czy zespole Cushinga, cystach, torbielach, czasami guzach jajników.
Badanie diagnostyczne
Po ogólnym badaniu lekarskim, które określi m.in. intensywność tego schorzenia, należy wykonać badania specjalistyczne. Tu konieczna jest wizyta u endokrynologa i – a nawet przede wszystkim – u ginekologa, połączona z badaniem cytologicznym. Pozwoli ono wykryć ewentualne choroby jajników, a wygląd komórek w wymazach z pochwy i szyjki macicy pozwoli ocenić nieprawidłowość syntezy żeńskich hormonów płciowych. Analiza badania moczu i krwi określi poziom stężenia hormonów, zwłaszcza testosteronu. Najważniejszym etapem diagnostyki jest oznaczenie poziomu hormonów we właściwych dniach cyklu miesiączkowego.
Jeśli badanie wskazuje na obecność guza, niezbędna będzie ultrasonografia oraz tomografia komputerowa, a nawet laparoskopowe badanie jajników.
Bagatelizować czy nie?
Hirsutyzm jest objawem zaburzeń wewnątrzwydzielniczych organizmu. Nadmiar męskich hormonów, bez względu na źródło (jajnik czy nadnercza) nie jest obojętny dla zdrowia kobiety. Skutkiem tego schorzenia są zaburzenia miesiączkowe, cykle stają się bezowulacyjne, przybywa masy ciała, tkanka tłuszczowa odkłada się przede wszystkim na powłokach brzusznych, mniej na biodrach. Jest to tzw. otyłość typu męskiego. W stanie przewlekłym choroba powoduje poważne zmiany metaboliczne, konsekwencją czego jest wzrost ryzyka zachorowań na cukrzycę typu 2, choroby serca, nadciśnienie tętnicze oraz raka trzonu macicy.
Leczenie farmakologiczne zaleca się szczególnie młodym kobietom, dla których schorzenie to stanowi poważny problem estetyczny, psychologiczny. Należy zahamować nadmierną produkcję androgenów lub zablokować ich działanie na poziomie receptorów.
O tym, jaki rodzaj leczenia będzie najbardziej właściwy, musi zdecydować lekarz.
Małgorzata Gorski
Metody usuwania nadmiernego owłosienia
- Elektroliza. Trwałe usunięcie włosa jest możliwe dopiero po zniszczeniu mieszka włosowego. Każdy włos jest usuwany przez wprowadzenie do jego torebki cieniutkiej sondy, a przechodzący przez sondę prąd o niskim napięciu niszczy korzeń włosa. Można to również uczynić za pomocą lasera.
- Rozjaśnianie. W tym celu możemy przygotować mieszankę, biorąc ok. 60 ml 6-proc. wody utlenionej, 10 kropli amoniaku i tyleż samo wody. Całość wymieszać, uzyskując konsystencję papki, którą nakładamy na nadmierne owłosienie.
- Golenie. Najszybsza metoda pozbycia się włosków (z przedramion i nóg) to wygolenie zbędnych włosków, jednak należy pamiętać, że odrastają one bardzo szybko.
- Depilowanie. Służy do tego preparat chemiczny, który rozpuszcza włoski, czyniąc z nich galaretowatą masę, łatwą do usunięcia wodą.
- Wyrywanie. Szybka metoda usunięcia pojedynczego włosa za pomocą pęsety, jednak może ona spowodować uszkodzenie torebki włosa.
- Woskowanie. Na owłosioną skórę nakładamy ciepły, rozpuszczony wosk. Po zastygnięciu gwałtownym ruchem usuwamy wtopione w wosk włoski.