Hercampuri o nazwach łacińskich Gentianella nitida (Griesbach) lub Gentianella alborosea (Gilg.) Fabris z rodziny Gentianaceae rośnie samotnie lub w niewielkich skupieniach głównie w peruwiańskich Andach, w miejscach o klimacie chłodnym, na trudno dostępnych pustkowiach o charakterystycznych, surowych warunkach klimatycznych, na wysokościach 3500–4300 m n.p.m. Surowiec leczniczy stanowi nadziemna zielna część rośliny powszechnie znana jako Tea Amargo lub Tea de Chavin.
Ziele to w oparciu o wielowiekowe doświadczenie i stosowanie przez mieszkańców Ameryki Południowej uważa się za środek o właściwościach remineralizujących, poprawiających łaknienie i usprawniających proces detoksykacji.
Opis botaniczny
Jest to trwała, niewielka, 3–15 cm, roślina o krótkiej, nieco skręconej, ciemnobrązowej łodydze rozgałęziającej się dychotomicznie. Liście ma nieduże, proste, żółtawozielone do ciemnozielonych, pojedyncze, naprzeciwległe, kształtu równowąskiego lub lancetowatego. Kwiaty są małe, wielkości 1–1,5 cm, rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany szczytowe. Kielich kwiatowy jest rurkowaty, koloru zielonego, pięciodzielny, z działkami kielicha częściowo przykrywającymi płatki korony. Owoce zawierają dużą ilość brązowych lub czarnych nasion.
Skład chemiczny
Głównymi składnikami hercampuri są terpenoidy, a w tym monoterpeny pentanowe – sekoirydoidy (sekologanozyd, amarosweryna, amarogentyna) i seskwiterpenoidy (nitydazyna, nitiol). Poza tym flawonoidy, w tym: glikozydy flawonowe oraz ksantonowe (izoorientyna, magniferyna, 8-O-glukozyd demetylobellidifoliny, 1-O-glukozyd norswertianiny, 1-O-primwerozyd swertianiny, 8-O-glukozyd swertianiny), ksantony (norswertianina, demetylobellidifolina, swertianina), sterole (cholesterol, ergosterol), ksantyny, saponiny, węglowodory, taniny, żywice, olejki lotne, kwas gencjanowy i składniki mineralne (sole A1, Ca, K, Na, Mg, Cl).
Właściwości detoksykacyjne
Roślina znana była i wykorzystywana w celach profilaktycznych w czasach imperium Inków. Dopiero jednak w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku odnotowujemy zainteresowanie naukowe surowcem. Najpierw dotyczyło ono składu chemicznego ziela, a później badań biologicznych.
Wiele surowców europejskich zawierających podobny skład chemiczny (glikozydy gorzkie, sekoirydoidy, związki terpenowe i flawonoidowe), jak Gentianella nitida wpływa korzystnie na procesy trawienne i poza pobudzeniem łaknienia wykazuje właściwości detoksykacyjne (oczyszczające).
Z powodu wzrastającej ilości substancji toksycznych w naszym otoczeniu i nadmiaru resztek pokarmowych w organizmie detoksykacja staje się coraz ważniejsza dla zachowania zdrowia. Stanowi podstawę działań profilaktycznych i wstęp do terapii w różnych schorzeniach – zwłaszcza przy chorobach przemiany materii, alergiach, chorobach gośćcowych i otyłości.
Ziołowa detoksykacja jest szczególnie wskazana, gdy chcemy przyspieszyć proces oczyszczania i sprzyjać specyficznemu odtruwaniu poszczególnych organów (narządów).
Hercampuri działa przede wszystkim odtruwająco, pomaga pozbyć się złogów i trucizn z organizmu. W pierwszej kolejności regeneruje kosmki jelitowe, odpowiedzialne za właściwe przyswajanie i absorpcję składników odżywczych, a następnie dostarcza organizmowi niezbędne minerały, wyrównując braki i niedobory. W efekcie poprawia system przemiany materii, który w sposób samoregulujący przyspiesza oczyszczanie i odtruwanie organizmu.