Hartowanie organizmu to szereg czynności, które wpływają dodatnio na przemianę materii, krążenie, układ nerwowy i wydajność pracy. Przede wszystkim mają za zadanie wzmocnienie odporności organizmu na zarazki chorobotwórcze.
Wystarczy hartować organizm, by rzadziej chorować i mieć lepsze samopoczucie. Obowiązują jednak zasady, których lekceważenie może być szkodliwe.
Zasady
- przed hartowaniem trzeba rozgrzać organizm – dłużej wytrzyma zimno,
- niezależnie od wieku, hartowanie należy rozpoczynać z rozwagą, a wszelkie zabiegi stosować stopniowo i systematycznie,
- należy zaczynać od bodźców słabych i krótkotrwałych,
- podczas hartowania trzeba unikać wszelkich radykalnych metod, takich jak kąpiele w przeręblach, sypianie w zimie w nieopalonych pomieszczeniach, zbyt lekkie ubieranie się podczas dużych mrozów itp.
- należy uwzględnić płeć, masę mięśniową, tkankę tłuszczową czy stan zahartowania; szczególną ostrożność powinny zachować osoby starsze i bardzo młode, blade, anemiczne, wychudzone, zbyt nerwowe, a przede wszystkim rekonwalescenci, zwłaszcza ci, którzy przebyli chorobę pochodzenia reumatycznego i którzy źle znoszą wszelkiego rodzaju oziębiania ciała,
- w czasie hartowania dobrze jest wykonywać jakąś pracę fizyczną.
Reklama
Trzy sposoby hartowania
Hartowanie może się odbywać przy wykorzystaniu czynników zewnętrznych: powietrza, wody i słońca.
- Hartowanie powietrzem – najprostszym i najlepszym sposobem jest spanie przy otwartym oknie oraz wypoczynek i zajęcia na świeżym powietrzu. Organizm ludzki szybko przyzwyczaja się do niskich temperatur. Jeśli więc hartowanie rozpoczęło się na wiosnę, to zimą łatwo będzie znosić temperaturę 5–10 stopni poniżej zera. Hartowanie w okresie zimowym musi być połączone z ruchem (narty, łyżwy lub energiczny spacer).
Efekty: Kąpiele powietrzne wzmagają odporność organizmu i jego wydolność oraz zwiększają odporność na wiele chorób powstających z tak zwanego zaziębienia (katary, bronchity itp.). Inne korzyści to lepsza przemiana materii, wzmocnione naczynia krwionośne i nerwy skóry, lepsze pobudzenie mózgu i ułatwienie pracy serca. - Hartowanie wodą odbywa się poprzez nacieranie, obmywanie, polewanie, natryski, kąpiele w wodach powierzchniowych, kąpiele naprzemienne itd.
Efekty: wzmocnienie układu nerwowego, poprawa pracy układu krwionośnego i oddechowego, wzmożona przemiana materii i ogólnie polepszenie stanu zdrowia. - Hartowanie słońcem odbywa się poprzez umiejętne korzystanie z kąpieli słonecznych.
Efekty: wytworzenie barwnika skóry, synteza witaminy D (reguluje ona gospodarkę wapniową), polepszenie jakości krwi (więcej krwinek czerwonych i lepsze wysycenie hemoglobiną), wzrost liczby ciał odpornościowych oraz lepsze samopoczucie psychiczne.
Uwaga: Po każdej przerwie, zwłaszcza spowodowanej chorobą, należy powtórzyć cały cykl zabiegów prowadzących do zahartowania.
Korzyści
Regularne, planowane hartowanie prowadzi do pozytywnych zmian w organizmie, które polegają przede wszystkim na:
- uodpornieniu przeciw chorobom, głównie „przeziębieniowym”,
- adaptacji organizmu do dużych wahań bodźców zewnętrznych, głównie pogodowych,
- polepszeniu działalności poszczególnych układów fizjologicznych oraz narządów,
- podniesieniu gotowości i wydolności organizmu do pracy,
- przystosowaniu psychicznemu, uodpornieniu się na niewygody i trudy oraz ukształtowaniu się typu człowieka pogodnego o zrównoważonym układzie nerwowym.