Paluch koślawy nazywany także halluksem (z łac. hallux valgus) przytrafia się głównie osobom dorosłym, najczęściej kobietom. Jest to zniekształcenie stopy, w wyniku którego palec odchyla się w stronę jej zewnętrznej krawędzi, a po stronie wewnętrznej odchyla się kość śródstopia. Powstaje wtedy deformacja w postaci nieestetycznej wypukłości (tzw. buniona), która początkowo może być niebolesna, jednak z czasem zaczyna być przyczyną przykrych dolegliwości (takich jak pieczenie, obrzmienie, ból). Z czasem nieleczony halluks zaczyna sprawiać problemy z poruszaniem się, poza tym utrudnia dobranie odpowiedniego obuwia. Konieczny może się stać zakup obuwia korekcyjnego.
Niektóre możliwe przyczyny powstania halluksów:
- płaskostopie
- noszenie za ciasnego obuwia (o wąskich czubkach), butów na bardzo wysokim obcasie
- nieprawidłowa biomechanika pierwszego promienia stopy
- choroby układowe (na przykład reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca).
- predyspozycje genetyczne
Leczenie zachowawcze
Jest stosowane w początkowym stadium choroby. Należy zmienić rodzaj noszonego obuwia na szerokie na niskim obcasie. Można stosować wkładki podpierające sklepienie poprzeczne stopy, ochraniacz z mikrogumy w kształcie ósemki, ortezę (aparat ortopedyczny). Wskazana jest także gimnastyka korekcyjna i sport (pływanie, jazda na rowerze). Jednak trzeba pamiętać, że same ćwiczenia tylko łagodzą dolegliwości bólowe przez rozluźnienie struktury torebkowo-więzadłowej, natomiast nie zatrzymują one procesu zniekształcania stopy.
Uwaga: takie dyscypliny, jak bieganie, w których następuje przeciążenie przodostopia, nie są wskazane.
Leczenie operacyjne
Hallux valgus to poważna deformacja, dlatego leczenie inwazyjne tego schorzenia odbywa się na bloku operacyjnym. Jest wiele metod korekcji zmian. Są one uzależnione od stopnia deformacji, wieku i stanu zdrowia pacjenta oraz rodzaju dolegliwości bólowych. W czasie operacji można przeciąć kość (osteotomia korekcyjna), skorygować deformację i złożyć kość ponownie. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.