Grzybica: przyczyny, profilaktyka

Grzybica – jak to wygląda?

1. W przestrzeniach międzypalcowych występują linijne pęknięcia, szczególnie w 3 i 4 przestrzeni. Pęknięcia pokryte są najczęściej białawą, wilgotną wydzieliną. Niekiedy zmiany te powodują swędzenie lub ból.
2. Na skórze podeszew lub na bocznej powierzchni stóp pojawiają się drobne, swędzące pęcherzyki, które ulegają złuszczaniu. Przewlekłym objawem jest delikatne złuszczanie skóry tych miejsc.
3. Pod płytką paznokciową pojawiają się zgrubienia unoszące ją do góry.
4. Następuje zmiana zabarwienia płytki paznokciowej z boku, na końcu paznokcia lub u podstawy, na kolor żółty, żółtobrunatny, biały bądź czarny.

Co jest powodem grzybicy?

Grzybice u ludzi wywołują przede wszystkim 3 rodzaje grzybów:

1. Tak zwane dermatofity, czyli grzyby atakujące i osiedlające się na naskórku, we włosach i na paznokciach.
2. Grzyby drożdżopodobne, które przede wszystkim występują w fałdach skórnych, np. w pachwinach, pod piersiami, między palcami.
3. Grzyby pleśniowe, które są groźne tylko w określonych sytuacjach zmniejszonej odporności np. u chorych na AIDS.

Z epidemiologicznego punktu widzenia grzyby są zakaźne. Najważniejsze z nich, to dermatofity:

1. Antropofilne, czyli takie, których źródłem zakażenia jest drugi człowiek.
2. Zoofilne, gdy źródłem zakażenia jest zwierzę.
3. Geofilne, gdy grzyby żyjące w ziemi są przyczyną choroby.

Kogo głównie atakują grzybice?

Chorują przede wszystkim:

• osoby o obniżonej odporności, także leczone sterydami i lekami cytostatycznymi,
• osoby często leczone antybiotykami,
• osoby niedożywione,
• chorujący na choroby ogólnoustrojowe, cukrzycę, choroby tarczycy,
• kobiety o obniżonym poziomie estrogenów, a więc także w okresie menopauzy,
• sportowcy.

Co sprzyja grzybicy?

• potliwość stóp,
• zaburzenia krążenia obwodowego,
• starszy wiek,
• otyłość,
• niewłaściwe, ciasne obuwie,
• częste mikrourazy skóry stóp,
• praca w warunkach dużej wilgotności,
• korzystanie ze wspólnych łaźni, basenów,
• uprawianie sportu.

Profilaktyka, czyli co robić, aby się nie zarazić

• nosimy przewiewne obuwie,
• skarpety powinny być bawełniane, bez domieszek sztucznych włókien,
• dokładnie wycieramy stopy i przestrzenie między palcami po kąpieli,
• w miejscach ogólnie dostępnych, gdzie jest wilgoć, na przykład na basenie, używamy klapek,
• gdy spocą nam się mocno stopy, starajmy się jak najszybciej je dokładnie umyć,
• leczymy wszelkie urazy skóry stóp,
• nie nosimy ciasnych butów ani wykonanych z tworzyw sztucznych,
• nie używamy cudzych ręczników, klapek, butów,
• jeśli podejrzewamy u siebie grzybicę, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza.

Jak się badać?

Z chorych miejsc podejrzanych o zainfekowanie, czyli zarażenie grzybicą pobiera się fragment chorej tkanki, np. opiłki paznokcia lub złuszczony naskórek. Tak pobrany materiał po specjalnym przygotowaniu ogląda się pod mikroskopem, szukając fragmentów grzyba. Jednocześnie wykonuje się drugie badanie polegające na hodowaniu fragmentów pobranego materiału w celu uzyskania wzrostu kolonii grzyba. Tu czas oczekiwania wynosi około 3 tygodni. Jest to dobre badanie, gdyż pozwala ustalić jaki grzyb spowodował chorobę i po dodatkowych czynnościach można ustalić jakie leczenie będzie najskuteczniejsze.

Jak leczyć grzybicę?

Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę, że nawet najlepsze leczenie skóry czy paznokci będzie skazane na niepowodzenie, gdy fragmenty grzyba będą sobie żyły w naszym obuwiu czy naszych skarpetach. Dlatego też chorując na grzybice stóp, musimy dokonać dezynfekcji skarpet i butów.

Grzybicę możemy leczyć miejscowo i ogólnie. Miejscowe leczenie to stosowanie różnych maści i lakierów, a zdejmowanie paznokci powinno być traktowane jako metoda historyczna. Leczenie ogólne to najczęściej kilkumiesięczne stosowanie leków nowej generacji. Prawidłowo przeprowadzone leczenie grzybicy pozwala całkowicie ją wyleczyć u około 90% pacjentów.

Musimy pamiętać, że codzienne zabiegi higieniczne mają podstawowe znaczenie w zapobieganiu chorobom skóry. Czystość jest nadal podstawowym warunkiem zdrowia naszej skóry.