W naszej strefie klimatycznej rotawirusy najczęściej atakują zimą i wiosną, gdy mamy osłabioną odporność. Z łatwością przenoszą się przez skażone ręce i przedmioty oraz drogą kropelkową. Na zachorowanie najbardziej narażone są dzieci w wieku przedszkolnym.
Rotawirusy zostały zidentyfikowane w 1973 roku przez australijską lekarkę Ruth Bishop. Są grupą patogenów należących do rodziny reowirusów (reoviridae). Ich nazwa jest związana z ich kształtem – pochodzi od łacińskiego rota, czyli koło. Oglądany przez mikroskop rotawirus przypomina bowiem koło ze szprychami.
Wśród wszystkich znanych rotawirusów wyróżniono siedem głównych grup, z czego trzy – A, B i C – są zakaźne dla ludzi.
Rodzaje
- Rotawirusy grupy A występują na całym świecie. To główna przyczyna biegunki u niemowląt i dzieci. Według statystyk 90 proc. dzieci do lat 5 przebyło zakażenie tym typem rotawirusa.
- Rotawirusy grupy B są przyczyną rotawirusowej gorączki dorosłych. Przyczyniły się do kilku poważnych epidemii biegunki, które dotknęły między innymi tysięcy ludzi w Chinach.
- Rotawirusy grupy C są związane z rzadkimi przypadkami biegunki u dzieci. Pierwsze z nich zanotowano w Japonii i Anglii.
Grypa żołądkowa?
Zakażenie rotawirusem często jest nazywane „grypą żołądkową”. Jednak wirusowe infekcje przewodu pokarmowego nie mają nic wspólnego z grypą jako taką, która jest ostrą chorobą wirusową układu oddechowego. Oba schorzenia łączy tylko jedno: sezonowość występowania.
Kogo atakuje?
Rotawirusy najczęściej atakują niemowlęta i dzieci do 3 lat. One też najciężej chorują (warto jednak pamiętać, że karmienie piersią chroni przed biegunką rotawirusową). Ciężko chorują też osoby z upośledzoną odpornością oraz przewlekłymi schorzeniami.
U dzieci powyżej 3 roku życia i u dorosłych choroba przebiega łagodniej, zdarza się zdecydowanie rzadziej i ma tendencje do samowyleczenia.
Jak można się zarazić?
Rotwierusami można się dość łatwo zarazić. Stąd często chorują całe rodziny, kolonie, klasy lub wiele osób z danego zakładu pracy. Zakażenie przenoszone jest najczęściej na brudnych rękach czy przedmiotach, a także drogą kropelkową.
Objawy
Łagodne objawy rotawirusowego zapalenia to biegunka i gorączka. Ostre symptomy to przede wszystkim wymioty, nasilająca się wodnista biegunka (często z krwią), brak apetytu, bóle mięśni i wysoka gorączka. Duża ilość wypróżnień, bo aż 10–20 na dobę, może prowadzić do zaburzeń w składzie elektrolitów.
Przebieg
Rotawirus rozwija się od jednego do trzech dni. Na początku chory może odczuwać nudności i osłabienie organizmu. Potem następuje od pięciu do ośmiu dni biegunki i bólów brzucha. Niektórzy cierpią również na infekcje dróg oddechowych oraz nietolerancję laktozy.
Okres zarażania
Chory zaraża przed wystąpieniem objawów, w ich trakcie, a także kilka dni po ich ustąpieniu. Grypa żołądkowa trwa od 1 do 9 dni. Dolegliwości ustępują zazwyczaj po 2–4 dniach.
Leczenie
Osoby zakażone powinny skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu, by wykluczyć zakażenia bakteryjne albo inne schorzenia.
Leczenie rotawirusa jest objawowe i ma na celu złagodzenie objawów choroby. U chorych niemowląt i małych dzieci oraz dorosłych z bardzo burzliwym, prowadzącym do szybkiego odwodnienia organizmu przebiegiem, jak też u osób z upośledzoną odpornością, konieczne jest leczenie szpitalne i nawadnianie drogą dożylną.
Ważne płyny
Podczas choroby należy pamiętać o uzupełnieniu płynów (najlepsza jest woda niegazowana lub herbata) i elektrolitów (można je kupić w aptece w postaci proszków do rozpuszczania) oraz o przyjmowaniu leków przeciwgorączkowych (w przypadku wystąpienia gorączki).