Doskonale znana była plemionom indiańskim – Siuksom, Dakotom czy Komanczom. Oni też jako pierwsi nauczyli się wykorzystywać jej cenne właściwości prozdrowotne. Wiedzę tę przejęli od nich osadnicy ze Starego Kontynentu, którzy nie posiadając europejskich lekarstw, musieli chcąc nie chcąc przyswoić metody leczenia ludów tubylczych.
Echinacea, po polsku jeżówka, to pochodząca z Ameryki Północnej roślina, której ojczyzną są tereny Wielkich Jezior, a także Appalachy i Góry Skaliste. W ziołolecznictwie wykorzystywane są trzy gatunki tej rośliny: jeżówka purpurowa, wąskolistna oraz blada. Choć przez zielarzy traktowane są one na równi, Europejska Agencja Leków (EMA) poświęciła pozytywną monografię tylko zielu jeżówki purpurowej. W czasach współczesnych dla celów leczniczych echinacea uprawiana jest również w Europie i w Azji. Jako surowiec stosuje się ziele i korzeń.
W tradycyjnej medycynie Indian północnoamerykańskich jeżówka stosowana była m.in. do leczenia trudno gojących się, zakażonych ran, jako antidotum w zatruciach i w przypadkach ukąszenia przez węże lub owady, a także w chorobach, którym towarzyszy wysoka gorączka, takich jak malaria, szkarlatyna czy dyfteryt (błonica).
Wspomniana wcześniej monografia EMA wymienia jeszcze jedno dobrze ugruntowane zastosowanie echinacei, z którym obecnie roślina ta kojarzona jest najczęściej: profilaktykę i leczenie przeziębień.
Na wzmocnienie odporności
Badania naukowe w znacznym stopniu potwierdzają znany Indianom szeroki zakres działania leczniczego echinacei – w tym jej wpływ na system immunologiczny. Za właściwości te odpowiadają takie składniki rośliny jak pochodne kwasu kawowego, alkiloamidy czy glikoproteiny. Przyjmowanie naparów czy wyciągów z jeżówki powoduje wzmożenie aktywności komórek układu odpornościowego, co w rezultacie daje działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe oraz przeciwgrzybiczne.
Według badaczy jedną z właściwości echinacei jest hamowanie aktywności hialuronidazy, czyli wydzielanego przez bakterie enzymu, który rozkłada kwas hialuronowy w skórze. Efektem jest wzmożona ochrona przed przenikaniem patogennych drobnoustrojów w głąb organizmu, a co za tym idzie – zmniejszone ryzyko penetrowania przez nie tkanek i wywoływania infekcji.
Dla zdrowia skóry
Jeżówka purpurowa stosowana jest również zewnętrznie przy różnego rodzaju problemach ze skórą, a także – wzorem Indian – w przypadkach źle gojących się ran. Preparaty z echinacei hamują wydzielanie histaminy, leukotrienów i prostaglandyn, przez co tłumią procesy zapalne i wysiękowe.
Popularność echinacei jako składnika preparatów dermatologicznych wynika z faktu, iż zwiększa ona zdolność skóry do regeneracji i podnosi jej odporność na niekorzystne czynniki zewnętrzne. Ponadto zapobiega degeneracji kolagenu i skutecznie stymuluje jego syntezę w głębszych warstwach skóry, a także działa antyoksydacyjnie (unieczynnia wolne rodniki), dzięki czemu wyraźnie opóźnia procesy starzenia się.
