O durianie, zwanym także „królem owoców” ze względu na swój duży rozmiar, mówi się, że ma niepowtarzalny smak. Europejczyków często jednak odpycha jego intensywny zapach. Owoc ten ma mnóstwo zalet – jest prawdziwą bombą wartości odżywczych, wspomaga leczenie niektórych dolegliwości i ma właściwości odmładzające. Turyści przechodzący pod drzewami durianu muszą jednak bardzo uważać. Spadający z dużej wysokości ogromny owoc może się okazać niezwykle niebezpieczny.
Durian właściwy (Durio zibethinus) należy do rodziny ślazowatych i pochodzi z Indonezji. Jest uprawiany w większości krajów azjatyckich. Rosnące w różnych rejonach jego poszczególne odmiany charakteryzują się innym smakiem i zapachem. Drzewo osiąga wysokość około 40 metrów, a jego owoce są długości 40 centymetrów i ważą około 4 kilogramów. Z zewnątrz okala je gruba, zielona skórka z licznymi kolcami. W środku natomiast są wydzielone trzy części, w których znajduje się kremowo-żółty jadalny miąższ. W smaku bywa on intensywnie słodki i delikatnie mdlący. Stanowi on jedynie 5 proc. masy owocu – aż 70 proc. to łupina, a 25 proc. to pestka.
Jaki jest durian?
Istnieje wiele opinii na temat jego smaku. Jedni uważają, że ma w sobie posmak smażonego sera, cebuli oraz migdałów, inni natomiast porównują go do lodów bananowych połączonych z budyniem waniliowym. Gorzej jest jednak z intensywnym zapachem, który można wyczuć z wielu metrów. Przypomina siarkowodór i dla większości jest odpychający. Właśnie ze względu na swój charakterystyczny aromat owoc ten „nie ma wstępu” do hoteli, samolotów, pojazdów komunikacji miejskiej i wielu sklepów. W Azji durian należy spożywać tylko w wyznaczonych do tego miejscach. Za złamanie tego zakazu grozi bardzo wysoka kara pieniężna. Z powodu krótkiego okresu przydatności do spożycia, cena tego owocu jest nieporównywalnie wyższa niż innych owoców egzotycznych. Być może właśnie dlatego wiele osób, szukając oszczędności, spożywa go w postaci zwietrzałej. Faktycznie, nie smakuje on wtedy najlepiej. Należy pamiętać, że po jego zjedzeniu trzeba niezwłocznie umyć ręce, gdyż intensywny zapach może się utrzymywać na skórze lub ubraniu jeszcze przez kilka godzin.
Właściwości odżywcze
Wbrew złej opinii, owoc ten kryje w sobie bogactwo wartości odżywczych. Zawiera witaminę A, witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B5, B6 oraz B9), witaminę C, wapń, żelazo, błonnik, magnez, mangan, fosfor, potas, sód oraz cynk. Ponadto w swoim składzie ma 17 proc. węglowodanów (skrobi i cukrów) oraz 5 proc. tłuszczu. W medycynie tradycyjnej sok z liści durianu jest wykorzystywany do obniżania gorączki, a także podnosi odporność organizmu, zapobiega cukrzycy, zapaleniu wątroby i anemii oraz pozwala walczyć z depresją. Owoc ma również właściwości odmładzające, a zawierające go kosmetyki działają przeciwzmarszczkowo. Jest także uważany za silny afrodyzjak. W 100 gramach owocu jest 147 kalorii.
Dlaczego durian wydziela nieprzyjemny zapach?
Owoc durianu zawiera ponad 200 substancji lotnych. Naukowcy z Niemiec wyizolowali 41 odorantów. Wśród nich były związki odpowiadające za odczuwanie zapachów karmelu, miodu, cebuli, kapusty, ale również siarki i zgnilizny. To dzięki nim „król owoców” ma tak specyficzną i intensywną woń.
Durian w kuchni
Pasjonaci tego owocu, czyli Azjaci, jedzą go na surowo, a także smażą, gotują, suszą oraz mrożą. Poza tym wyrabiają z niego przetwory, cukierki, napoje, lody, a nawet liofilizowane chrupki. Jadalne są również pestki, które po uprażeniu przypominają swoim smakiem orzechy. Niedojrzały miąższ jest natomiast używany do przygotowywania zup oraz dań mięsnych.
Ze względu na skład chemiczny durianu nie wolno łączyć z alkoholem oraz kawą, gdyż może to być bardzo szkodliwe dla zdrowia.
Niebezpieczny ze względu na swą wielkość
Owoce durianu rosną na wysokości 40 metrów i ważą kilka kilogramów. Ponadto ich skóra pokryta jest licznymi kolcami, co w niektórych sytuacjach czyni je szczególnie niebezpiecznymi. W Indonezji owoce spadające z drzew już wielokrotnie doprowadziły do śmierci przechodzących pod nimi osób.
Ciekawostki
Już w 1856 roku znany brytyjski biolog i przyrodnik Alfred Russle Wallace zachwycał się tymi owocami: „Jedzenie durianu jest zupełnie nowym doznaniem. Doznaniem wartym dalekiej podróży do Azji”.
Drewno z drzewa durianu jest niezwykle wytrzymałe, a przy tym lekkie i ma duże walory dekoracyjne, dzięki czemu idealnie się sprawdza w meblarstwie, a także w produkcji pięknych podłóg egzotycznych.