Drżenie rąk jest najczęściej kojarzone ze starością, stanami delirycznymi, chorobą Parkinsona lub z pobudzeniem nerwowym. Zdarzyć się jednak może niemal każdemu, niezależnie od wieku, i to z przyczyn dość prozaicznych. Winne są przede wszystkim emocje. Stres, złość, psychiczne napięcie czy silny lęk mogą sprawić, że zaczynają się nam trząść ręce. Taka sytuacja jest naturalna, fizjologiczna. Drżenie rąk mija wraz z opadnięciem emocji. Wtedy wiadomo, że „zatrzęśliśmy się” wskutek nerwowego napięcia czy irytacji.
Drżenie rąk może jednak być objawem choroby (także alkoholowej), ubocznym skutkiem przyjmowania niektórych leków lub brania narkotyków. Wtedy jest poważnym zjawiskiem, które po pierwsze wymaga dokładnej diagnozy, a po drugie – leczenia, głównie neurologicznego.
Samoistne i starcze
Istnieje też odrębne schorzenie powodujące drżenie rąk. To „choroba drżących rąk”, tak zwane drżenie samoistne (choroba Minora), w znacznej części przypadków dziedziczne, uwarunkowane genetycznie, choć wszystkie jego przyczyny nie są jeszcze w pełni wyjaśnione. Jest to zaburzenie układu pozapiramidowego. Drżą nie tylko obie ręce, lecz także głowa, wargi i język. Drżenie samoistne zwykle ujawnia się w wieku mniej więcej 20 lat, nasila się, po czym stabilizuje i trwa na danym poziomie do końca życia. Z czasem może objąć głowę i żuchwę, zakłócając mowę.
Nieco podobnie przedstawia się drżenie starcze, charakterystyczne dla podeszłego wieku i niezwiązane z dziedzicznością. W tym przypadku częściej niż w drżeniu samoistnym obserwuje się drżenie głowy, przypominające potakiwanie lub przeczenie.
O jakich chorobach może świadczyć drżenie rąk
Choroby, którym towarzyszy drżenie rąk, to między innymi:
- stwardnienie rozsiane (SM)
- choroba Parkinsona
- udary mózgu
- uszkodzenie móżdżku (wskutek guza lub przewlekłego alkoholizmu) oraz związanych z nim struktur pnia mózgu
- nadczynność tarczycy
- hipoglikemia (zbyt niskie stężenie glukozy we krwi) w przebiegu cukrzycy
- zatrucie metalami ciężkimi
- uszkodzenie nerwów rąk i nóg (neuropatia obwodowa)
- niewydolność wątroby
- przewlekła niewydolność nerek
- podostre zapalenie tarczycy
- choroba Gravesa-Basedowa
Trzeba pamiętać, że choroba Parkinsona i stwardnienie rozsiane oprócz drżenia rąk mają bardzo dużo innych objawów. Drżenie rąk nie ma zatem prawa wywoływać paniki, że oto mamy do czynienia z SM lub z parkinsonem, ale powinno bezwzględnie zostać skonsultowane z lekarzem.
Rodzaje drżenia
Specjaliści rozróżniają cztery4 podstawowe typy drżenia rąk:
- posturalne – pojawiające się tylko w pewnych pozycjach, na przykład przy wyciągniętych i wyprostowanych rękach, ale nigdy podczas leżenia (typowe dla drżenia samoistnego),
- spoczynkowe – ujawniające się tylko w spoczynku (typowe dla choroby Parkinsona),
- zamiarowe – pojawiające się pod koniec wykonywanej czynności (typowe dla SM),
- kinetyczne – występujące w trakcie ruchu.
Leczenie
Terapia zależy od przyczyny drżenia. Drżenie na tle emocjonalnym, związane ze stresem można zwalczyć stosunkowo łatwo przy pomocy łagodnych ziołowych środków uspokajających, ćwiczeń i technik relaksacyjnych, a także, jeśli to konieczne, przy wsparciu psychologa. Nauczy on panowania nad emocjami i radzenia sobie ze stresem.
Choroba Parkinsona i stwardnienie rozsiane wymagają specjalistycznych terapii, które spowalniają postępy schorzenia.
W leczeniu drżenia samoistnego stosuje się leki kardiologiczne, uspokajające i przeciwpadaczkowe, a także zabiegi chirurgiczne w rodzaju głębokiej stymulacji mózgu (DBS) lub talamotomii, polegających na wprowadzeniu elektrod do mózgu. Talamotomię stosuje się też w chorobie Parkinsona i drżeniu pochodzenia móżdżkowego.