Mogą być skutkiem intensywnego wysiłku fizycznego, zaburzeń elektrolitowych organizmu – np. braku potasu, wapnia czy magnezu, a także – jak utrzymują zwolennicy diety optymalnej – niedoboru węglowodanów. Czasami są ubocznym efektem przyjmowania niektórych leków. Dokuczają osobom chorym na cukrzycę, mającym kłopoty z ciśnieniem krwi, ale zdarzają się też ludziom całkiem zdrowym. Dość często na tę dolegliwość uskarżają się kobiety w ciąży.

 

Bóle najczęściej „łapią” w nocy. Są trudne do zniesienia, chociaż nie powodują żadnych następstw. Z reguły po kilku minutach mijają. Jeżeli jednak kurcze łydek powtarzają się często i są tak silne, że utrudniają normalne funkcjonowanie, np. zaburzają sen, a ból mimo stosowania domowych sposobów nie ustępuje i utrzymuje się nawet przez kilka dni, koniecznie trzeba skontaktować się z lekarzem. Trzeba zdiagnozować, czy kurcze łydek spowodowane są chorobą i poddać się różnym badaniom m.in. tym, które określają poziom elektrolitów w surowicy krwi. Przy silnych skurczach lekarz może zalecić stosowanie np. preparatów witaminowych lub rozluźniających mięśnie.

Zbyt mała ilość magnezu może być spowodowana spożywaniem dużej ilości rafinowanych cukrów i nadużywaniem alkoholu. Obie te skłonności zwiększają wydalanie magnezu z organizmu. Niedobór wapnia może być konsekwencją wypijania zbyt dużej ilości mocnej kawy, herbaty i napojów typu cola, które zaburzają jego wchłanianie z przewodu pokarmowego. Niski poziom potasu natomiast często jest wywołany działaniem leków moczopędnych, stosowanych w chorobach układu moczowego i nadciśnieniu.

Reklama

 

Mikroelementy z diety

Osoby zmagające się z powtarzającymi się kurczami powinny przyjrzeć się swojej diecie. Być może bowiem przyczyna dolegliwości tkwi w źle skomponowanym jadłospisie.

Dla utrzymania mięśni w dobrej kondycji niezbędny jest wapń, którego spore ilości znajdują się w mleku i jego przetworach: kefirze i jogurcie oraz – w największej ilości – żółtym serze; w zielonych warzywach liściastych: w brokułach, jarmużu, natce pietruszki, sałacie i kapuście; w rybach – także tych „zapuszkowanych”, w pomidorach czy w oleju; w soi – która oprócz wapnia zawiera wiele innych mikroelementów niezbędnych dla zdrowia i w pomarańczach – a zwłaszcza w ich soku. Bardzo smacznym źródłem wapnia są lody, kremy i ciasteczka zbożowe.

Niebagatelną rolę w utrzymaniu dobrego stanu mięśni ma też potas. Popularnym i lubianym produktem cechującym się zasobnością tego pierwiastka jest pomidor i jego przetwory: sok pomidorowy, keczup, pasta pomidorowa. Zasobne w potas są też m.in. ziemniaki, banany, owoce cytrusowe, orzechy, pestki słonecznika i warzywa liściaste.

Zapobiegający kurczom magnez znajduje się w produktach pełnoziarnistych, w kaszach, roślinach strączkowych, orzechach i migdałach, suszonych śliwkach i rodzynkach, awokado, owocach morza i zielonych warzywach liściastych. Dobrym źródłem magnezu są też kakao i czekolada.

Częste nocne skurcze łydek mogą także być spowodowane brakiem płynów. Dlatego powinno się pić dużo płynów, co najmniej 1,5–2 litry dziennie.

 

Zanim zaboli

Bolesnym kurczom mięśni można zapobiegać. O wpływie odpowiedniej diety napisałam wyżej; teraz kilka słów o ćwiczeniach fizycznych.

Pomocne bywa np. kilkakrotne rozciąganie nóg w ciągu dnia i zaraz przed pójściem do łóżka.

Rozciąganie polega na wyprostowaniu nóg, wygięciu stóp i przyciąganiu palców stóp do siebie.

Generalnie: trzeba się ruszać. Nie jest korzystne zbyt długie przebywanie w pozycji stojącej ani siedzącej, nie jest wskazane zakładanie nogi na nogę czy spanie z wyprostowanymi nogami. Korzystnie natomiast wpływa ciepła kąpiel, odpoczynek z nogami uniesionymi nieco wyżej i wieczorny masaż nóg.

 

Gdy skurcz już „złapie”

Trzeba bosymi stopami stanąć na chłodnej powierzchni i rozmasować mięśnie. Niektórym osobom to pomaga, tak samo jak stawanie na palcach stóp i zginanie nóg w kolanach. Ten sam efekt można osiągnąć, przechadzając się i zginając kolana. Dzięki temu zmienia się ułożenie skurczonego mięśnia, co może przyczynić się do zmniejszenia skurczu.

 

Nocne skurcze łydek, uczucie ciężkości i opuchnięcia nóg mogą być pierwszymi oznakami zakrzepicy żylnej.

* * *

Stosowanym często przez pływaków sposobem na błyskawiczne rozluźnienie skurczonego mięśnia jest ukłucie go ostrym narzędziem (np. agrafką).

* * *

Hipoglikemia, czyli obniżony poziom glukozy we krwi, to przyczyna kurczów mięśni u osób chorych na cukrzycę.

* * *

Tzw. kurcze cieplne powstają w wyniku nadmiernego pocenia się, spowodowanego dużym wysiłkiem fizycznym przy wysokiej temperaturze powietrza.