Za naturalny kolor naszych włosów odpowiedzialne są znajdujące się w korzeniach włosa melanocyty – komórki wytwarzające substancje koloryzujące – melaniny. Proces powstawania konkretnego koloru włosów jest prosty: mikroskopijne, ziarniste cząsteczki barwnika osiadają na keratynowych włóknach, z których zbudowany jest włos.
Pierwsze „siwe” – tak naprawdę wcale nie siwe, a całkowicie pozbawione barwnika – włosy pojawiają się wtedy, gdy melanocyty przestają prawidłowo funkcjonować. Czupryna ma wtedy kolor keratyn, z których włosy są zbudowane – biały lub lekko beżowy, czasami z odcieniem żółtego. Siwy kolor jest złudzeniem powstającym w zestawieniu z włosami jeszcze posiadającymi pigment.
Siwienie przedwczesne?
Fizjologiczne – zwane też starczym – siwienie może rozpocząć się już między 30 a 40 rokiem życia. Jeśli „szron” pokrywa skronie ludzi 20–25-letnich, to mamy do czynienia z siwizną przedwczesną, ale w wyniku przebycia niektórych chorób, bardzo silnego stresu albo znacznego wyniszczenia organizmu, bezbarwne włosy mogą pojawić się dużo wcześniej. Czasami wystarczy kilka godzin, by – najczęściej pod wpływem ogromnego stresu – zupełnie osiwieć. Najprawdopodobniej każdy z nas zna przynajmniej jedną osobę, która mimo bardzo sędziwego wieku nie ma ani jednej siwej nitki we włosach. Nie ma reguły.
Wszystko – prawdopodobnie – zależy od genów, to one warunkują wiek i tempo, w jakim się siwienie zaczyna i postępuje.
Geny winne, geny pomogą?
Amerykańscy naukowcy po licznych badaniach opublikowali w „Proceedings of the National Academy of Sciences” informację, że wystarczy wstawić odpowiedni gen do komórki mieszka włosowego, by uzyskać dowolny kolor włosów.
Naukowcy sądzą, że możliwe jest przywracanie barwy włosom siwym, i to w dowolnie wybranym kolorze. Możliwa będzie również zmiana ich koloru na życzenie. Obecnie testują technikę na myszach albinosach. – Ze wstępnych badań wynika, że najłatwiej można zmienić barwę włosów siwych, a najtrudniej będzie uzyskać kolor blond – twierdzi szef zespołu naukowców z San Diego Robert Hoffman.
Żeby nie siwieć
Naukowcy współpracujący z jedną z zachodnich firm kosmetycznych postanowili przechytrzyć naturę i zmusić włosy, by wyprodukowały odpowiedni pigment w tak zwanym trzonie włosa, czyli w martwej części wystającej nad powierzchnię skóry. Stało się to możliwe dzięki poznaniu naturalnych procesów biosyntezy melanin.
Opracowany przez nich skład produktu zawiera specjalnie dobrane substancje czynne, m.in. prekursor melaniny. Wnika on do wnętrza włosa i reaguje z tlenem w powietrzu. Następuje utlenienie prekursora, w wyniku czego powstają pigmenty identyczne z naturalnymi. Siwizna stopniowo staje się mniej widoczna. Osoby kruczowłose, rude i jasno blond nie mają szans – preparat działa wyłącznie na włosy w kolorach średni blond–ciemny brąz.
Profilaktycznie
Póki co nie ma leków, które mogłyby cofnąć proces naturalnego odbarwiania włosów. Można próbować opóźnić siwienie, m.in. chroniąc czuprynę przed słońcem, które ma bezpośredni wpływ na zanikanie melanocytów, produkujących barwnik.
Są także teorie – niepotwierdzone jednak badaniami naukowymi – że za zbyt wczesne siwienie włosów, podobnie jak za wiele innych zaburzeń w pracy organizmu, odpowiada niedobór miedzi i witaminy B5. To teoretycznie potwierdza słuszność powiedzenia, że do siwizny trzeba „dorosnąć”, bowiem niedobory te często występują u osób w podeszłym wieku i u tych, które żyją w stałym napięciu nerwowym i niezbyt dobrze radzą sobie ze stresami.
W kuchni nadzieja?
Po raz kolejny potwierdza się, że odpowiedni styl życia, w tym prawidłowa, bogata w witaminy i mikroelementy dieta ma zasadniczy wpływ na nasze zdrowie. Teraz okazuje się, że także na to, kiedy osiwiejemy. Niewykluczone, że bujne i odporne na siwienie włosy Japończycy zawdzięczają dużej ilości wodorostów i oleju sezamowego w codziennej diecie.
Szpakowaty przystojniak
Panom najwcześniej siwieją brody. Pierwsze siwe włosy w zaroście to zapowiedź srebrnych skroni. A siwizna, zwłaszcza ta dopiero co oprószająca męskie skronie, może być bardzo poważnym atutem urody. W sondażach na pytanie o przystojnego mężczyznę, większość pań – zwłaszcza tych bardzo młodych – odpowiadała: szpakowaty brunet. Czyli – jak śpiewali Starsi Panowie Dwaj – kolor włosów nie musi mieć nic wspólnego z kalendarzem.
Katarzyna Kamińska
***
Psiaki też
Siwieją również zwierzęta domowe: psy ok. 6–7 roku życia, koty ok. 7–8 roku. Najpierw siwiejące włosy pojawiają się na głowie, w okolicach warg i uszu, następnie wokół oczu i w pojedynczych skupiskach na całym ciele zwierzęcia.
Skąd B5?
Najwięcej tej witaminy jest w wątróbce, otrębach pszennych, mleczku pszczelim, rybach (np. pstrągach, śledziach, makrelach), pestkach słonecznika, serach (np. camembert, brie), orzechach, jajkach, owocach awokado, grzybach, mleku pełnym, mięsie kurczaka, soi, maśle orzechowym, bananach, pomarańczach, ziemniakach, brokułach, ciemnym ryżu, melonach i pełnoziarnistym chlebie.