O odmie opłucnej (lub opłucnowej) mówi się, kiedy do jamy opłucnej dostają się gazy lub pęcherzyki powietrza, najczęściej z powodu perforacji (przedziurawienia) ściany klatki piersiowej w wyniku urazu, złamania żebra lub uszkodzenia miąższu płucnego. Najczęściej wymagana jest wtedy interwencja chirurgiczna.
Do odmy mogą także doprowadzić niektóre choroby (na przykład przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP i mukowiscydoza).
Objawy odmy to duszności oraz nagły ból z jednej strony klatki piersiowej, który nasila się przy głębszych oddechach lub podczas męczącego kaszlu (kaszel także może być objawem). Jeśli chory nie otrzyma szybko pomocy, może dojść do ciężkiej niewydolności oddechowej.
Odma opłucna najczęściej dotyka palących mężczyzn w wieku poniżej 40. roku życia, zwłaszcza jeśli w ich rodzinie były przypadki tego schorzenia.
Przyczyny
Opłucna to błona, która pokrywa płuca. Składa się z dwóch blaszek: opłucnej ościennej i opłucnej trzewnej, pomiędzy którymi znajduje się jama opłucna. Opłucna ościenna przylega do klatki piersiowej, a opłucna trzewna – otacza płuco. Pomiędzy tymi blaszkami znajduje się płyn, który umożliwia im ślizganie się, a płucu – przesuwanie się względem żeber i klatki piersiowej. Wskutek urazu czy różnych mechanizmów wewnętrznych może dojść do zassania powietrza do klatki piersiowej. Jeśli do jamy opłucnej dostanie się powietrze, te dwie opłucne zostają rozdzielone, a w klatce piersiowej zmniejsza się ciśnienie.
Diagnoza
- badanie i wywiad lekarski
- RTG klatki piersiowej
- tomografia komputerowa
Leczenie
- nakłucie opłucnej
- drenaż opłucnej i uwolnienie powietrza
W przypadku małej odmy może wystarczyć podawanie tlenu i stała kontrola.
Odma może wchłonąć się samoistnie.