Choroby pęcherza moczowego

Pęcherz moczowy (łac. vesica urinaria) jest kulistym narządem układu moczowego, który znajduje się w miednicy za kością łonową. Jego zadaniem jest magazynowanie uryny wydalanej przez nerki. W zależności od ilości znajdującego się w nim moczu jego kształt i objętość ulega zmianie. Zdrowy pęcherz moczowy jest w stanie pomieścić około 400–500 ml uryny. Gdy funkcjonuje prawidłowo, zapewnia pełne trzymanie moczu oraz jego kontrolowane oddawanie.

Zapalenie pęcherza moczowego i cewki moczowej

Te dwa schorzenia zaliczają się do najczęstszych dolegliwości układu moczowego. Ich przyczyną są zazwyczaj bakterie lub wirusy. Na zapalenie pęcherza i cewki częściej skarżą się kobiety niż mężczyźni. Dzieje się tak dlatego, że cewka moczowa u pań jest krótsza, co ułatwia zarazkom szybsze i łatwiejsze wnikanie do organizmu. Również alergie na środki higieniczne (tampony, podpaski, żele i płyny do higieny intymnej) są przyczyną infekcji układu moczowego u kobiet. Do czynników ryzyka można także zaliczyć:

• nieprawidłową budowę układu moczowego,
• zapalenie pochwy,
• ciążę (ucisk na pęcherz moczowy),
• zaburzenia metaboliczne,
• obniżenie narządu rodnego,
• przerost gruczołu krokowego,
• kamienie w drogach moczowych,
• cewnikowanie,
• nieodpowiednią higienę osobistą.

Nieleczone zapalenie pęcherza może prowadzić do odmiedniczkowego zapalenia nerek. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków i leków przeciwbakteryjnych.

Nietrzymanie moczu

Niekontrolowane oddawanie moczu jest schorzeniem, które utrudnia choremu prawidłowe funkcjonowanie. Można wyróżnić jego cztery kategorie:

• naglące nietrzymanie moczu (chory nie jest w stanie utrzymać moczu, a potrzeba jego oddania pojawia się nagle)
• wysiłkowe nietrzymanie moczu (popuszczanie moczu podczas podnoszenia, kichania, kaszlu oraz śmiechu)
• mieszane nietrzymanie moczu (połączenie nietrzymania wysiłkowego oraz naglącego)
• nietrzymanie moczu z przepełnienia (niekontrolowane oddawanie moczu przy przepełnieniu pęcherza).

Do głównych przyczyn tej dolegliwości można zaliczyć osłabienie mięśni pęcherza moczowego oraz zwieracza cewki moczowej. Równie częstymi powodami nieotrzymania moczu u kobiet są urazy okołoporodowe oraz obniżenie narządów płciowych.

W celu postawienia prawidłowej diagnozy niezbędna jest wizyta u lekarza specjalisty (ginekologa, urologa, neurologa), który przeprowadzi badania urodynamiczne. Leczenie jest długotrwałe, a w przypadku wysiłkowego nietrzymania moczu nierzadko kończy się operacją.

Rak pęcherza moczowego

Nowotwór pęcherza moczowego często wywodzi się z komórek nabłonka przejściowego błon śluzowych. Częściej dotyka mężczyzn niż kobiet, a zachorowalność wzrasta po 60. roku życia. Typowe jego objawy to bolesny i obfity krwiomocz oraz ból w okolicy lędźwiowej i łonowej. Zazwyczaj przyczyną tej choroby są: palenie papierosów, szkodliwe warunki pracy, przyjmowane leki (np. cytostatyki), przewlekłe zapalenie pęcherza oraz czynniki genetyczne.

Terapia zależy od umiejscowienia nowotworu. Powierzchowne guzy leczy się poprzez elektroresekcję przezcewnikową, tzw. TUR. Niezwykle skuteczna (nawet bardziej niż stosowanie chemioterapii) jest również immunoterapia. Zaawansowane stadium raka leczy się metodą operacyjną polegającą na całkowitym wycięciu pęcherza moczowego wraz z sąsiadującymi narządami: u mężczyzn – z gruczołem krokowym i pęcherzykami nasiennymi, u kobiet – z macicą i przydatkami, a także z węzłami chłonnymi. Radioterapia oraz chemioterapia stanowią uzupełnienie leczenia pooperacyjnego. Istnieje możliwość późniejszego odtworzenia pęcherza moczowego z jelita.