Choroba Raynauda należy do zaburzeń naczyniowo-ruchowych. Powoduje symetryczne skurcze w rękach lub nogach oraz napadowe blednięcie i sinienie palców. Chory skarży się na ból, mrowienie i drętwienie, a także na brak czucia w kończynach. Schorzenie to jest częste u ludzi młodych, głównie kobiet, które są nadwrażliwe na działanie zimna.
Choroba Raynauda swoją nazwę wzięła od nazwiska francuskiego lekarza, który w 1862 roku rozpoznał i opisał jej objawy. Dotyka ona najczęściej młodych dziewcząt i charakteryzuje się skurczem tętnic w obrębie dłoni lub stóp. Objawy te pojawiają się zwykle bez konkretnej przyczyny, choć najczęściej ujawniają się pod wpływem emocji lub zimna.
Niepodjęcie leczenia może skutkować wystąpieniem zmian troficznych, czyli przebarwień, wyprysków lub owrzodzeń, a nawet zgorzeli.
Objawy Raynauda dzielą się na:
- pierwotne (choroba Raynauda),
- wtórne (zespół Raynauda, który objawia się w każdym wieku),
- młodzieńcze (objawiające się w okresie dojrzewania).
Charakterystyka choroby
Przyczyny powstawania tej choroby nie są dostatecznie zbadane. Jest to schorzenie napadowe, które oprócz blednięcia, sinienia i bólu palców obu kończyn charakteryzuje się często mrowieniem oraz pieczeniem rąk i nóg. Podejrzewa się, że cierpią na nie osoby, które mają nadmiar receptorów adrenergicznych w ścianie tętniczek, a co za tym idzie – są bardziej wrażliwe na noradrenalinę (hormon wydzielany razem z adrenaliną w sytuacjach stresowych), która działa na układ krążenia.
Rozpoznanie i leczenie choroby
Aby zdiagnozować chorobę Raynauda, lekarz musi przeprowadzić dokładny wywiad i wykonać badania laboratoryjne. Leczenie może być farmakologiczne lub niefarmakologiczne.
Przy leczeniu niefarmakologicznym najczęściej zalecane jest unikanie zimna, wilgoci i wiatru oraz dieta wykluczająca kofeinę i nikotynę, gdyż powodują one gorsze krążenie krwi i zwężają naczynia krwionośne. Alkohol również nie jest wskazany, gdyż podczas jego spożywania po pozornym rozgrzaniu następuje szybkie wychłodzenie organizmu. Dietę warto również wzbogacić w takie produkty, jak olej z wiesiołka lub tran. Należy również wystrzegać się napięć emocjonalnych i unikać przemęczenia.
Leczenie farmakologiczne polega na przyjmowaniu leków hamujących kanały wapniowe lub zwiększających przepływ krwi. Stosuje się również leki obniżające ciśnienie lub inhibitory. Zalecane jest wcieranie maści rozgrzewających, na przykład maści żmijowej lub żelu z nitrogliceryną.
Osoby, które chorują długo i których leczenie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, mogą się poddać zabiegowi chirurgicznemu, tak zwanej sympatektomii. Polega ona na niszczeniu wybranych zwojów nerwowych we współczulnym układzie nerwowym.