Choroba Leśniowskiego-Crohna należy do grupy schorzeń określanych wspólną nazwą zapalnej choroby jelit. W Polsce rozpoznaje się ją późno. Diagnozę stawia się dopiero po około 7 latach. Dlaczego tak jest? Wielu pacjentów najpierw leczy się na własną rękę. Potem, gdy zaczynają chudnąć, nie radzą sobie z ciągłymi biegunkami i bólami brzucha, w końcu trafiają do lekarza rodzinnego. Ten nie zawsze od razu kieruje ich do specjalisty. Rozpoznanie jest ponadto dość trudne. Żeby stwierdzić chorobę, trzeba przeprowadzić szereg badań – endoskopowych i histopatologicznych.
Skąd nazwa
Schorzenie to nazwano tak na cześć amerykańskiego lekarza Burrilla Crohna, który opisał jego objawy w 1884 roku. W Polsce dodaje się również nazwisko polskiego patologa Antoniego Leśniowskiego, który, niezależnie od Crohna, scharakteryzował tę chorobę w 1904 roku.
Kogo atakuje
Choroba Leśniowskiego-Crohna zwykle dotyczy ludzi młodych pomiędzy 20. a 40. rokiem życia, chociaż próg wiekowy ostatnio ciągle się obniża i chorują także dzieci.
Statystyki
W Polsce nie ma dokładnych danych, podaje się tylko szacunki oparte na statystyce zachorowań w innych krajach europejskich. Na tej podstawie przyjmuje się, że na chorobę Leśniowskiego-Crohna zapada około 180–250 osób rocznie, a liczba chorych oscyluje w granicach 5–15 tys. osób.
Przyczyny
Przyczyny choroby Leśniowskiego-Crohna nie do końca są znane. Cierpią na nią zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Często dotyka ona kilka osób w rodzinie, stąd też mówi się o jej podłożu genetycznym. Może być wynikiem nieprawidłowości w układzie immunologicznym (odpornościowym). Układ ten, reagując na bakterie lub wirusy, u niektórych osób wywołuje także inne reakcje organizmu, takie jak na przykład trwające czasami wiele lat zapalenie jelita.
Zachorowalność jest większa na Zachodzie, gdzie ludzie bardziej dbają o higienę. Kontakt z pasożytami ćwiczy bowiem układ immunologiczny, zmuszając go do prawidłowej reakcji.
Objawy
Dla choroby Leśniowskiego-Crohna charakterystyczne jest zapalenie jelita cienkiego występujące głównie w dolnej części tego narządu, zwanej jelitem krętym. Główne objawy schorzenia dotyczą przewodu pokarmowego. Są to:
- bóle brzucha (głównie po prawej stronie),
- biegunka (zwykle bez krwi) – nawet do 20 stolców na dzień,
- niedrożność jelit,
- guzowaty opór w jamie brzusznej,
- zmiany w okolicy odbytu (szczelina, przetoka, ropień).
Często występują też:
- podwyższona temperatura ciała,
- chudnięcie (wyniszczenie),
- zahamowanie wzrostu (u dzieci),
- osłabienie, podatność na zmęczenie,
- objawy skórne (na przykład rumień guzowaty).
Rozpoznanie
By postawić diagnozę, wykonuje się następujące badania:
- kolonoskopię połączoną z pobraniem materiału do badania histopatologicznego,
- wlew kontrastowy jelita grubego,
- pasaż jelitowy,
- badania krwi,
- badanie w kierunku przeciwciał ANCA (przeciw cytoplazmie neutrofilów) i ASCA, które pozwalają na rozpoznanie chorób zapalnych jelit.
Leczenie
Choroba Leśniowskiego-Crohna jest nieuleczalna. Celem leczenia jest więc opanowanie stanu zapalnego, uzupełnienie niedoborów pokarmowych oraz złagodzenie objawów (bólu brzucha czy biegunki). W lżejszych stanach pacjenci leczą się ambulatoryjnie, biorą lekarstwa w domu; w cięższych – konieczne są hospitalizacje.