Początki choroby przebiegają dość niewinnie. Ogólne osłabienie lub przesilenie organizmu, brak apetytu, wymioty i związany z tym spadek masy ciała, brunatne zabarwienia skóry i błon śluzowych, nasilone bóle pleców oraz nadmierne zapotrzebowanie na sól. Objawy te pomimo zażywania środków przeciwbólowych nie ustępują, a wręcz potęgują się, stąd potrzeba pilnej konsultacji lekarskiej.
Cisawica, czyli choroba Addisona, spowodowana dużym lub całkowitym niedoborem hormonów kory nadnerczy. Kora wytwarza dwa bardzo ważne hormony sterydowe – kortyzol i aldosteron. Ten pierwszy reguluje metabolizm białek, węglowodanów i tłuszczów, wpływa na reakcje organizmu na stany zapalne, stymuluje wątrobę do podwyższania poziomu glukozy we krwi i pomaga w kontroli ilości wody w organizmie. Drugi hormon, czyli aldosteron reguluje poziom soli i wody, co wpływa na objętość i ciśnienie krwi. Produkcja kortyzolu jest regulowana przez hormon adrenokortykotropowy (ACTH), który jest wytwarzany w przysadce mózgowej. Klasyczna postać choroby wynika z upośledzenia wydzielania zarówno kortyzolu, jak i aldosteronu spowodowana niemal całkowitym zniszczeniem obu nadnerczy.
Możliwe objawy
- osłabienie i zmęczenie
- wymioty
- biegunka
- utrata wagi
- nadmierny apetyt na sól
- obrzęk gardła i szyi
- przebarwienia skóry i błon śluzowych
- świąd skóry
- gorączka
- stałe uczucie zimna
- nadmierna potliwość
- łuszczenie się skóry
Przyczyna
Schorzenie to po raz pierwszy zostało opisane przez brytyjskiego lekarza Thomasa Addisona w Londynie w 1855 r. Wtedy za główną przyczynę choroby wskazywano gruźlicę. Zastosowanie antybiotyków dość znacznie przystopowało zachorowalność na gruźlicę, więc wycofano się z tej hipotezy. Obecnie wskazuje się, że około 75 proc. przypadków cisawicy ma podłoże autoimmunologiczne, z autoagresji, w czasie której z nieznanej przyczyny powstają przeciwciała przeciwko komórkom kory nadnerczy , które je niszczą. Przyczyną formy wtórnej jest przeważnie zaburzenie funkcjonowania przysadki.
Spadek stężenia ważnych hormonów w organizmie, w tym kortyzolu, może nieść za sobą groźne skutki dla naszego zdrowia.
Leczenie i profilaktyka
Tego rodzaju choroba, jak niedoczynność kory nadnerczy czy cisawica, spowodowana brakiem kortyzolu i aldosteronu, wymaga zastąpienia tych niedoborów podobnymi steroidami. Kortyzon na ogół jest zastąpiony hydrokortyzonem lub octanem kortyzonu, a aldosteron fludrokortyzonem. Dawki tych leków są zależne od wzrostu i wagi pacjenta oraz jego kondycji fizycznej. Ponadto pacjenci powinni spożywać więcej soli, płynów i dodatkowy hydrokortyzon w okresie osłabienia odporności organizmu. Niestety wymaga leczenia przez całe życie.
Najlepszą formą profilaktyki są regularne badania krwi – poziom jonów sodowych i potasowych, liczba krwinek i zawartość reniny w osoczu, dzięki którym w dość szybkim czasie można wykryć wiele dolegliwości zwiastujących groźne choroby.