Mianem cholestazy określa się zastój żółci. Do tego zjawiska dochodzi na przykład wtedy, gdy żółć nie może się swobodnie wydostać z wątroby oraz z pęcherzyka żółciowego i zaczyna się tam gromadzić. Zwiększa się wtedy ciśnienie i może dojść do uszkodzenia komórek wątrobowych (hepatocytów). Wzrasta też stężenie kwasów żółciowych w surowicy krwi.
Do zastoju może dojść w wątrobie (mówimy wtedy o cholestazie wewnątrzwątrobowej) i poza nią (mówimy wtedy o cholestazie zewnątrzwątrobowej).
Cholestaza może się także pojawić w ciąży. Jest wówczas wywołana nadwrażliwością na wzrost poziomu hormonów płciowych. Wątroba nie radzi sobie z takim ich stężeniem, szczególnie od 30. tygodnia ciąży, kiedy jest ono najwyższe.
Przyczyny
- Przyczyny cholestazy zewnątrzwątrobowej:
- kamień w przewodach żółciowych,
- rak brodawki Vatera lub inne guzy wywołujące ucisk na drogi żółciowe,
- zwężenie i/lub niedrożność zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych,
- torbiele dróg żółciowych.
Przyczyny cholestazy wewnątrzwątrobowej:
- infekcyjne zapalenia wątroby,
- zwężenie wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych,
- nowotwory,
- niedobór alfa-1-antytrypsyny (choroba dziedziczna),
- zaburzenia anatomiczne.
Objawy
- Objawy cholestazy są następujące:
- żółtaczka,
- zaburzenia trawienia,
- zaburzenia wchłaniania tłuszczów i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach,
- świąd wywołany odkładaniem się w skórze składników żółci,
- uszkodzenia błon śluzowych (spojówek i błony śluzowej jamy ustnej).
Najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze (farmakologiczne) lub operacyjne, w zależności od rodzaju cholestazy.