Brodawka stopy (veruca) to twarda guzowata narośl skórna, która pojawia się na podeszwie stopy. Popularnie nazywana jest więc brodawką podeszwową. Wywołuje ją brodawczak ludzki HPV (Human Papillomavirus), przenikający skórę w miejscach drobnych skaleczeń, zwłaszcza wtedy, gdy jest ona wilgotna. Istnieje ponad sto typów tego brodawczaka, z których część ma właściwości onkogenne, czyli może przekształcać się w nowotwory (np. HPV 16, HPV 30). Częściej jednak wywołuje on zmiany o charakterze łagodnym, które samoistnie ustępują.
Brodawki najczęściej tworzą się na tych obszarach stopy, na których opiera się ciężar ciała (pięta i paluch). Właśnie te miejsca, stykające się z podłożem, są narażone na skaleczenia, przez które wirus HPV wnika do komórki naskórka.
Bardzo często brodawki pojawiają się u dzieci i młodzieży, co jest spowodowane obniżoną odpornością, a także częstszym kontaktem z takimi miejscami jak piaskownice, baseny czy sale gimnastyczne.
Przyczyny
Wirus HPV jest organizmem żywym, który może rozmnażać się wyłącznie wewnątrz innej żywej komórki. Po wniknięciu do naskórka, zanim infekcja skóry doprowadzi do deformacji i utworzenia się widocznej brodawki, następuje kilkumiesięczny okres inkubacji. Powstaje twarde, zrogowaciałe zgrubienie. Ucisk na to miejsce w trakcie chodzenia lub stania powoduje drażnienie wrażliwych zakończeń nerwowych, znajdujących się pod powierzchnią skóry.
Brodawkę stóp wywołuje jeden określony szczep wirusa, chociaż możemy mieć brodawki i w innych miejscach ciała. Istnieje też wirus, który również atakuje podeszwy stóp, wywołując tzw. brodawkę mozaikową. Wyglądem przypomina ona plaster miodu o średnicy co najmniej 2,5 cm i jest skupiskiem kilku ściśle przylegających do siebie, wielokątnych brodawek. Ten rodzaj brodawki jest na szczęście mniej bolesny od zwykłej brodawki, ale cechuje go duża odporność na leczenie, które może trwać nawet wiele lat.
Nagniotki i modzele
Innym schorzeniem nękającym stopy są odciski (inaczej nagniotki). Nie wywołują ich wirusy, lecz powstają w wyniku nacisku na skórę. Są twarde, bolesne i równie trudno się ich pozbyć. Cechy odróżniające te dwa rodzaje schorzeń uwidoczniają się po usunięciu wierzchniej warstwy naskórka.
W momencie ścierania brodawka staje się coraz szersza i boleśniejsza. Ma kształt piramidy, której ukryta podstawa tkwi w głębi skóry, a niewielki wierzchołek widoczny jest na powierzchni. W końcu pojawiają się krwawiące plamki wielkości łepka szpilki. W miarę niszczenia brodawki małe naczynia krwionośne zasklepiają się, przybierając postać cętkowanych, czarnych plamek na powierzchni. To oznaka zdrowienia.
W odróżnieniu od brodawki, nagniotek jest szerszy na szczycie i zwęża się do wnętrza skóry; po starciu naskórka widać jasną, gładką i matową powierzchnię.
Natomiast modzel (stwardnienie naskórka) to po prostu bardzo pogrubiona warstwa naskórka, przecinają go wyraźne pasma zdrowej skóry. Ta dolegliwość w większości dopada kobiety, które częściej niż mężczyźni noszą nieprawidłowe obuwie, utrudniające w sposób naturalny poruszanie się – buty z wąskimi noskami i na obcasie.
Leczenie
Brodawki stóp leczy się niszcząc wirusa na powierzchni skóry. W ten sposób ogranicza się również możliwość zarażania innych. Leki, w postaci płynów, lakierów lub plastrów, zawierają kwas salicylowy, kwas mlekowy, rzadziej formaldehyd lub substancje o podobnym działaniu. Powodują one zmiękczenie i usunięcie twardej, zewnętrznej części naskórka, co zdecydowanie łagodzi ból przy chodzeniu. Silne preparaty stosuje się tylko pod kontrolą lekarza.
Kuracja trwa około trzech miesięcy. Jeżeli to nie skutkuje, następnym etapem jest leczenie przez zamrażanie ciekłym azotem w gabinetach lekarskich. Jeżeli i to zawodzi, wtedy w znieczuleniu miejscowym wyłyżeczkowuje się rdzeń brodawki, a miejsce zabiegu i jego okolice przypala się.
Brodawek nigdy się nie wycina, gdyż powstające po takim zabiegu trwałe blizny bywają bardzo bolesne.
Jak uniknąć zakażenia
- Na basenie i pod prysznicem zawsze noś klapki.
- Po kąpieli dokładnie wycieraj stopy suchym ręcznikiem.
- Unikaj zranień – wirusy brodawki stóp najczęściej wnikają poprzez drobne skaleczenia. Ranę należy przemyć środkiem dezynfekującym.
- Nie pożyczaj ręcznika, w ten sposób nie zarazisz innych i sam unikniesz zakażenia.
Weronika Pietrzyk