Jak zapobiegać urazom i leczyć tzw. bolesny bark, mówi neurolog i specjalista medycyny manualnej Jacek Rafało.
Bark jest jednym z miejsc najbardziej narażonych na urazy. Mięśnie i stawy pracują tutaj bezustannie, bez ich pomocy nie można wykonać najprostszych czynności. Dlatego też każda dolegliwość, nawet niewielki ból, jaki się tam pojawia, jest dotkliwie odczuwany.
Przyczyny tzw. bolesnego barku lekarze upatrują w... mniejszej aktywności ruchowej i zmianie stylu wypoczynku.
Większość ludzi zazwyczaj siedzi w pracy, za kierownicą, a wypoczywa przed telewizorem, też siedząc. Organizm, nieprzyzwyczajony do wysiłku, reaguje bólem na każdą próbę aktywności fizycznej.
Bóle barku pojawiają się w coraz młodszym wieku, dokuczając nawet bardzo młodym ludziom. Najczęściej są rezultatem przeciążenia. Wiele osób lekceważy dolegliwości, bo z bolesnym barkiem można przecież chodzić do pracy. Dopiero gdy nie pomagają środki przeciwbólowe, zaczyna się szukać pomocy u lekarza.
Staw barkowy obraca się we wszystkich możliwych kierunkach i płaszczyznach. Ma przy tym kilka punktów podparcia, stycznych m.in. z obojczykiem i łopatką. Obojczyk stanowi dla barku sztywne podparcie, a z łopatką łączą go jedynie mięśnie. Taka konstrukcja pozwala niemal na nieograniczone wielokierunkowe manipulowanie ręką, przede wszystkim dzięki temu, że ruchomy jest także cały bark. Ale te wyjątkowe możliwości ruchowe barku – to również wyjątkowa podatność na wszelkiego typu urazy. Choć nie tylko urazy są przyczyną bólu.
Przyczyną bólu mogą być także zmiany zapalne w obrębie stawów, dyskopatie i zmiany zwyrodnieniowe szyjnego odcinka kręgosłupa, a nawet stres, który powodować może usztywnienie i napięcie mięśni. Sztywne, ściśnięte mięśnie dociskają wówczas powierzchnie stawów do siebie i utrudniają poruszanie ręką.
Oczywiście nie należy każdej dolegliwości od razu łączyć z bolesnym barkiem. Może to być zwyczajne zmęczenie mięśni i wystarczy dać im odpocząć i zregenerować się. Jeśli ból utrzymuje się dłużej niż kilka dni albo pojawił się ponownie czy nasilił, warto pójść po poradę do lekarza ortopedy, neurologa albo specjalisty medycyny manualnej. Ortopeda stwierdzić może uszkodzenia mechaniczne stawów, neurolog zaburzenia w połączeniach nerwowych. Specjalista medycyny manualnej często łączy kilka specjalności i może pomóc w postawieniu właściwej diagnozy, leczeniu i rehabilitacji.
Leczenie bolesnego barku zaczyna się od stwierdzenia, co tak naprawdę jest przyczyną bólu. Ból jest przecież sygnałem, że gdzieś pojawił się problem. Trzeba znaleźć, to co go wywołało.
Najważniejsze jest ustalenie, czy jest to ból spowodowany urazem, napięciem mięśni czy dolegliwościami w obrębie połączeń stawowych, na przykład zwyrodnieniem stawów i czy doszło do uszkodzenia powierzchni stawowych.
Można stosować różne metody leczenia – od zaaplikowania środka przeciwbólowego czy założenia blokad (ale one tylko likwidują dolegliwości, a nie przyczyny powstania bólu, do zastosowania takich metod i technik fizjoterapii i rehabilitacji, które pomogą pozbyć się czynnika wywołującego ból. Specjalista medycyny manualnej na przykład może zastosować w terapii kilka zabiegów – tzw. mobilizacje pozwalające na rozluźnienie stawów i zmniejszenie napięcia mięśni lub manipulacje, dzięki którym można ułożyć we właściwej pozycji przemieszczone w stawie kości. W tym zabiegu dodatkowo stosuje także neuromobilizacje, które pomagają uwolnić uciśnięte przez mięśnie nerwy.
Dolegliwości bolesnego barku można leczyć, stosując różnorodne terapie. Rzecz jednak w tym, by nie trzeba było ich stosować. Wystarczy. żebyśmy wykazali się choć odrobiną aktywności fizycznej, począwszy od tak niewyszukanej, jak zwyczajne przeciąganie się po przebudzeniu, co pozwala właściwie ułożyć się stawom.
Zanotowała: Joanna Sobczak